Dzień dobry,
dziś trochę przez przypadek wszedłem na polską wersję strony
i przyznam, że zostałem trochę powalony tym, co przeczytałem. W pierwszej chwili przemknęło mi nawet przez myśl, że może projekt GNU zaczął korzystać z google translate'a. Tekst jest dość krótki, ale najeżony błędami, dlatego wysyłam swoje uwagi (zdanie po zdaniu), zakładając, że powyższa strona stanowi niejako wizytówkę projektu GNU.
Pod tłumaczeniem podpisały się następujące osoby, toteż mniemam, że to one będą najbardziej zainteresowane tematem: Jan Owoc, Jan Wieremjewicz, Oskar Gałecki.
Wolne oprogramowanie znaczy, że użytkownicy oprogramowania mają pewne swobody. (Nie chodzi tu o cenę.)
To zdanie nie brzmi dobrze. Może po angielsku można powiedzieć "/free software/ means", ale po polsku to kole w uszy.
Znacznie lepiej brzmiałoby zdanie:
"To, że /oprogramowanie/ jest /wolne/, oznacza, że jego użytkownicy mogą dysponować pewnymi swobodami". Dodatek "nie chodzi tu o cenę" nie jest w ogóle potrzebny, bo w języku polskim, żeby powiedzieć, że chodzi o brak opłat, raczej używa się przymiotnika "darmowe", dlatego nie ma tutaj takiej wieloznaczności, jak w języku angielskim. Warto za to dodać (jak punktuje jeden z tłumaczy na innej stronie), że nie chodzi tutaj o szybkość działania.
Rozwinęliśmy system operacyjny GNU aby użytkownicy mieli swobodę gdy używają komputery.
Zgroza! "używają komputery"? "Jedziemy w samochód"? Przecież tak się nie mówi!
Lepiej byłoby: "Rozwinęliśmy system operacyjny GNU, aby użytkownicy mieli swobodę podczas korzystania z komputerów [używania komputerów; w czasie, gdy używają komputerów]"
Konkretnie, wolne oprogramowanie oznacza, że użytkownicy mają cztery niezbędne wolności: (0) uruchomić program, (1) badać i zmieniać program w formie kodu źródłowego, (2) rozprowadzać wierne kopie oraz (3) rozprowadzać modyfikowane wersje.
Znów, po polsku sformułowanie "wolne oprogramowanie oznacza" po prostu nie brzmi. "Konkretnie, wolne oprogramowanie zapewnia użytkownikom ...". No właśnie. "essential" może znaczyć "niezbędny" tylko w określonych kontekstach -- mianowicie w takich, w których "niezbędny" to to samo, co "istotny" bądź "istotowy" (czyli stanowiący cechę konstytutywną czegoś).
Można to przetłumaczyć jako "cztery fundamentalne wolności", albo -- może prościej -- "cztery podstawowe wolności".
Co do wyliczenia, to "uruchomić program" z pewnością nie jest rodzajem wolności, tylko nazwą czynności. Tutaj akurat mamy do czynienia z wieloznacznością w języku angielskim: "to do something" tłumaczy się jako bezokolicznik ("zrobić coś"), ale np. "license to kill" nie tłumaczymy jako "licencja zabijać", tylko "licencja na zabijanie" (ew. "do zabijania"). I tutaj podobnie: "[freedom] to run the program" należałoby przetłumaczyć jako "[wolność] do uruchamiania programu" (i analogicznie pozostałe: do analizy i modyfikacji, rozporwadzania, ...)
Kolejne zdanie jest OK, ale następujące po nim to wołanie o pomstę do nieba:
Te cechy sprawiają, że oprogramowanie jest takie użyteczne; uważamy, że użytkownicy oprogramowania powinni móc z nich czynić użytek, a nie tylko oryginalni programiści.
Tutaj bez angielskiej wersji nie wiedziałbym nawet, jak to poprawić. Moja propozycja jest następująca:
Dzięki tym udogodnieniom oprogramowanie nabiera użyteczności; uważamy, że użytkownicy oprogramowania powinni mieć taką samą swobodę do korzystania z nich, jak jego oryginalni twórcy.
I proszę mnie dobrze zrozumieć. Mi nie zależy na tym, żeby pastwić się nad tekstami. Doceniam, że poświęcacie swój czas dla popularyzacji szczytnych idei. Ale zależy mi na tym, żeby projekt GNU mógł się w Polsce cieszyć dobrą prasą i oddawał powagę tego projektu, teksty zamieszczane na oficjalnej stronie powinny być jak najwyższej jakości -- stąd moje uwagi krytyczne
Pozdrawiam serdecznie
Maciek Godek