RE: [gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Freedom Or Power?"

[Kur de Fiko]

>Uwagi do "Freedom Or Power?", wersja dwujęzyczna

>   http://www.gnu.org.pl/wrk/freedom-or-power.en-pl.html

>

>1. "In the Free Software Movement, we stand for freedom for the

>users"

>    "W Ruchu Wolnego Oprogramowania wspieramy wolność użytkowników"

>    -> "stand for" chyba lepiej oddać jako "opowiadamy się za",

>    "popieramy", ewentualnie "bronimy"]

„opowiadamy się za” - jest OK.

>2. "But each of us uses software written by others, and we want

>freedom

>    when using that software, not just when using our own code."

>    "Każdy z nas używa wszakże oprogramowania napisanego przez

>innych

>    i chcemy mieć wolność w użytkowaniu tych programów, nie zaś

>tylko

>    gdy używamy własnego kodu źródłowego."

>    ->

>    a) "wszakże" wydaje się w zbyt wysokim rejestrze dla "but"

OK - "jednak"?

>    b) tłumaczenie pomija symetrię jaka występuje w oryginale od

>słów

>       "and we want...". Symetryczne byłoby np. "chcemy mieć wolność

>       w użytkowaniu tych programów, a nie tylko w użytkowaniu

>własnego

>       kodu"

Hundertwasser stwierdził kiedyś, że symetria to wymysł szatana; język to jednak nie budynek, niech więc będzie

>    c) "używanie kodu źródłowego" wykracza poza oryginał - np.

>uruchamia

>       się najczęściej kod binarny

Jeśli proponujesz obcięcie „źródłowego” to  może być.

>3. "freedom to choose any license"

>    "wolności do wyboru dowolnej licencji"

>    -> nie wiem, czy "do" jest tu potrzebne?

A pewnie ze niepotrzebne.

>4. "Wolność to możliwość podejmowania decyzji, które będą wpływać

>    głównie na ciebie. Władza zaś, to możliwość podejmowania

>decyzji,

>    które będą bardziej wpływać na innych niż na ciebie."

>    -> lepiej unikać tłumaczenia "you"="ty", można np. tak:

>    "Wolność to możliwość podejmowania decyzji, które będą wpływać

>    głównie na nas samych. Władza zaś, to możliwość podejmowania

>    decyzji, które będą bardziej wpływać na innych niż na nas."

OK

>5. "so they and only they choose the rules to impose on everyone

>else"

>    "w związku z czym tylko oni ustalają zasady narzucane innym"

>    ->

>    a) oryginał jest mocniejszy: "oni i tylko oni", "wyłącznie oni"

OK – „oni i tylko oni”

>    b) nie byłoby lepiej "narzucane pozostałym"?

Jakos nie widze wiekszej roznicy, dlatego nie mam sprzeciwu wobec Twojej wersji.

>6. "can't monitor possible viruses and worms"

>    "nie mogą monitorować ewentualnych wirusów"

>    -> "i robaków" :-)

Ha, tutaj pominalem robaki, bo myslalem ze mieszcza sie w katogorii wirusow.

Kiepsko u mnie z taksonomia.

>7. "can't find out what personal information is being reported"

>    "nie mogą się dowiedzieć, jakie osobiste informacje są podawane"

>    ->

>    a) lepiej chyba: odkryć

Nie za bardzo widzę jak ta zmiana ma ulepszyć tlumaczenie.

>    b) "podkablowywane" ;)

Zbyt kolokwialnie, jak dla mnie; jak teraz na to patrze to bardziej podoba mi się „ujawniane”.

>8. "If it simply isn't quite what they need"

>    "Jeśli najzwyczajniej w świecie program okazuje się nie być tym,

>    czego użytkownik potrzebuje"

>    -> "być' raczej niepotrzebne; może "... okazuje się niezupełnie

>    (quite) tym, czego..."

OK

>9. "They can't help each other improve it."

>    "Użytkownicy nie mogą sobie wzajemnie pomagać w udoskonalaniu

>    oprogramowania."

>    -> w tym kontekście kontekście chyba lepsze byłoby

>    a) nie mogą sobie wzajemnie pomóc

>    b) w poprawieniu go (tj. programu, o problemacg z którym mowa

>       w poprzednim zdaniu)

OK.

>10. "businesses"

>    "organizacje komercyjne"

>    -> może prościej: "firmy komercyjne"? w pl-PL określenie

>    "organizacja" raczej nie jest stosowane do przedsiębiorstw,

>    spółek, itp. - podmiotów, których głównym celem jest zysk

co to takiego pl-PL?

"Organizacja komercyjna" wpadla mi do glowy

 jako przeciwienstwo "organizacji non-profit".

"Firmy" moze byc, ale dodawanie "komercyjne" wydaje mi sie zbedne.

>11. "but we have seen what happens when a software business has

>    the "freedom" to impose arbitrary rules on the users of

>software"

>    "widzimy jednak co się dzieje, jeżeli firmy te mają możliwość

>    arbitralnego nakładania zobowiązań na użytkowników

>oprogramowania"

>    ->

>    a) "when" = po prostu "kiedy"

OK

>    b) "arbitrary" jest nieco inaczej użyte: " do narzucania

>dowolnych

>       reguł użytkownikom"

OK

>12. "how denying users' freedoms can lead to direct harm"

>    "jak dotkliwie szkodliwe może być łamanie wolności użytkowników"

>    -> bo ja wiem? ;)

A jakby tak wyciac "dotkliwie"?

>12a. "A choice of masters is not freedom."

>    "Wolność bowiem, nie jest wyborem władców."

>    -> trudno wyłowić sens tego zdania, może ująć totak:

>    "Możliwość wyboru pana (i władcy) to nie wolność"?

OK

>14. "The ethical and political issues are not addressed by the

>slogan

>    of "freedom of choice (for developers only)"."

>    "Hasło "wolności wyboru (tylko dla programistów)", nie jest

>stosowane

>    do rozwiązywania zagadnień etycznych i politycznych."

>    -> znaczenie oryginału jest, zdaje mi się, odmienne -

>dosł."Hasło...

>    nie odwołuje się do (nie porusza, nie zajmuje się) zagadnień

>    etycznych ani politycznych". Nie idzie o poprawne lub

>niepoprawne

>    realizowanie sloganu w praktyce, ale o to, że już w *samym

>haśle*

>    kompletnie ignoruje się kwestie etyczne.

Zgoda.

>15. "as Professor Lawrence Lessig (of Stanford Law School) has

>stated"

>    "jak stwierdził profesor Lawrence Lessing"

>    -> brak

Faktycznie przeoczyłem. Może wstawimy “jak stwierdził profesor Lawrence Leasing

ze szkoły prawniczej Stanford Law Shool”.

>16. "who should control the code you use--you, or an elite few?"

>    "kto powinien kontrolować kod którego używasz - ty, czy elita

>    wybranych?"

>    -> "którego używacie - wy sami czy elita..." i podobnie w

>dalszej

>    części

>17. "you are entitled to control the software you use"

>    "to ty jesteś upoważniony do sprawowania kontroli nad

>oprogramowaniem,

>    którego używasz"

>    -> "to wam przysługuje prawo do sprawowania kontroli nad

>    oprogramowaniem, którego używacie"

16, 17 – Zgoda.

>18. "We believe you should decide what to do with the software you

>use"

>    "Wierzymy, że to ty powinieneś decydować o przeznaczeniu

>    oprogramowania, którego używasz"

>    ->

>    a) "we believe" to tutaj raczej: jesteśmy przekonani, uważamy

OK.

>    b) "what to do with the software" jest dużo pojemniejsze,

>szersze

>       niż "przeznaczenie oprogramowania"

Nie jestem przekonany. Faktycznie „przeznaczenie oprogramowania” rozumiane wąsko, to zapewne zestaw zadań do wykonania których, twórca program skonstruował, jak również będzie się w tym pojęciu mieścił ogół ograniczeń prawnych jakie producent narzuca użytkownikowi. Jeśli jednak ja decyduję o przeznaczeniu oprogramowania, pojęcie to rozszerza się i obejmuje ogół tego, co przy pomocy tego oprogramowania, lub z samym oprogramowaniem mogę zrobić. Przeznaczenie przestaje być ograniczeniem dla użytkownika, a staje się zależnym od wyobraźni i umiejętności użytkownika zbiorem opcji dotyczących tego „co mogę zrobić z oprogramowaniem” (what to do with the software).

>19. "hovever, that is not what today's law says"

>    "nie tak jednak stanowi dzisiejsze prawo"

>    -> może trochę dalej od tekstu, ale płynniej? W rodzaju: "jednak

>    obecne prawo stanowi inaczej"?

OK.

>20. "law places us in the position of power over users"

>    "stawia nas ono w pozycji nadrzędnej do użytkowników"

>    -> ?

???

>21. "whether we like it or not"

>    "czy tego chcemy czy nie"

>    -> czemu nie dosłownie: "czy nam się to podoba, czy nie"?

OK

>22. "the Bill of Rights was supposed to exercise government power

>    by guaranteeing each citizen's freedoms"

>    "Kodeks Praw (Bill of Rights) miał zapewnić egzekwowanie władzy

>    rządu z zachowaniem wolności każdego z obywateli"

>    ->

>    a) Bill of Rights nosi u nas tradycyjnie nazwę "Karta Praw"

>    b) sens oryginału jest inny: Karta Praw przez zagwarantowanie

>       wolności każdemu z obywateli miała dać rządowi możliwość

>       sprawowania władzy

Zgoda.

>23. "it puts you in control of your usage of the software"

>    "daje ci kontrolę w użytkowaniu oprogramowania"

>    -> "kontrolę w użytkowaniu" - dziwna składnia; "be in control of

>sth"

>    to tyle, co "panować nad czymś"

No to może:

„daje ci panowanie nad użytkowanym oprogramowaniem”