[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[Emacs-diffs] Changes to TUTORIAL.bg
|
From: |
Glenn Morris |
|
Subject: |
[Emacs-diffs] Changes to TUTORIAL.bg |
|
Date: |
Wed, 22 Aug 2007 07:39:42 +0000 |
CVSROOT: /sources/emacs
Module name: emacs
Changes by: Glenn Morris <gm> 07/08/22 07:39:42
Index: TUTORIAL.bg
===================================================================
RCS file: TUTORIAL.bg
diff -N TUTORIAL.bg
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ TUTORIAL.bg 22 Aug 2007 07:39:42 -0000 1.1
@@ -0,0 +1,1197 @@
+Âúâåäåíèåòî íà Åìàêñ. Óñëîâèÿòà çà êîïèðàíå ñà â êðàÿ íà òåêñòà.
+
+Êîìàíäèòå íà Åìàêñ íàé-÷åñòî âêëþ÷âàò êëàâèøèòå CONTROL (ïîíÿêîãà
+îòáåëÿçâàí ñ CTRL èëè CTL) è META (ïîíÿêîãà îòáåëÿçâàí ñ EDIT èëè
+ALT). Âìåñòî äà ñå èçïèñâàò ñ ïúëíî èìå âñåêè ïúò, íèå ùå èçïîëçâàìå
+ñëåäíèòå ñúêðàùåíèÿ:
+
+ C-<çíàê> îçíà÷àâà çàäúðæàíå íà êëàâèøà CONTROL, äîêàòî ñå
+ íàòèñêà çíàêà <çíàê>. Òàêà C-f ùå îçíà÷àâà: äîêàòî
+ ñå çàäúðæà íàòèñíàò êëàâèøà CONTROL, ñå íàòèñêà f.
+ M-<çíàê> îçíà÷àâà çàäúðæàíå íàòèñíàò íà êëàâèøà META (èëè EDIT,
+ èëè ALT), äîêàòî ñå íàòèñêà <çíàê>. Àêî íÿìà êëàâèø
+ META, EDIT èëè ALT, âìåñòî íåãî íàòèñíåòå è îòïóñíåòå
+ êëàâèøà ESC è ñëåä òîâà âúâåäåòå <çíàê>. Íèå
+ çàïèñâàìå <ESC>, çà äà îòáåëåæèì êëàâèøà ESC.
+
+Âàæíà áåëåæêà: â êðàÿ íà Åìàêñ ñåñèÿòà âúâåäåòå äâàòà çíàêà C-x C-c.
+Çíàöèòå ">>" îòëÿâî âè äàâàò óêàçàíèå äà èçïúëíèòå êîìàíäà. Íàïðèìåð:
+<<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>>
+>> Ñåãà âúâåäåòå C-v (Ïîêàæè ñëåäâàùèÿ åêðàí), çà äà ñå ïðèäâèæèòå êúì
+ñëåäâàùèÿ åêðàí.
+ (Íàïðàâåòå ãî ñåãà, çàäðúæòå CONTROL, äîêàòî íàòèñêàòå v).
+ Îòñåãà íàòàòúê âèå ùå ïðàâèòå òîâà âèíàãè, êîãàòî ïðî÷åòåòå
+ åêðàíà.
+
+Çàáåëåæåòå, ÷å èìà ïðèïîêðèâàíå íà äâà ðåäà, êîãàòî ñå ïðèäâèæâàòå îò
+åêðàí â åêðàí; òîâà îñèãóðÿâà íÿêàêâà ïðèåìñòâåíîñò, òàêà ÷å äà ìîæåòå
+ïî-ëåñíî äà ïðîäúëæèòå ñ ÷åòåíåòî íà òåêñòà.
+
+Ïúðâîòî íåùî, êîåòî òðÿáâà äà çíàåòå, å êàê äà ñå ïðèäâèæâàòå îò åäíî
+ìÿñòî íà òåêñòà êúì äðóãî. Âèå âå÷å çíàåòå êàê äà ñå ïðèäâèæâàòå
+åêðàí íàïðåä, ñ C-v. Çà äà ñå ïðèäâèæèòå åêðàí íàçàä, âúâåäåòå M-v
+(çàäðúæòå êëàâèøà META è íàòèñíåòå v, èëè âúâåäåòå <ESC>v, àêî íÿìàòå
+êëàâèø META, EDIT èëè ALT).
+
+>> Îïèòàéòå ñå äà âúâåäåòå M-v è ñëåä òîâà C-v íÿêîëêî ïúòè.
+
+
+* ÎÁÎÁÙÅÍÈÅ
+-----------
+
+Ñëåäâàùèòå êîìàíäè ñà ïîëåçíè ïðè ïúëíîåêðàííî ðàçãëåæäàíå:
+
+ C-v Ïðèäâèæâàíå íàïðåä ñ åäèí åêðàí
+ M-v Ïðèäâèæâàíå íàçàä ñ åäèí åêðàí
+ C-l Èç÷èñòâàíå íà åêðàíà è ïðå÷åðòàâàíå íà öåëèÿ òåêñò,
+ ïðåìåñòâàéêè òåêñòà îêîëî êóðñîðà â ñðåäàòà íà åêðàíà.
+ (Òîâà å CONTROL-L, íå CONTROL-1.)
+
+>> Íàìåðåòå êóðñîðà è ñè çàïîìíåòå êàêúâ å òåêñòúò îêîëî íåãî.
+ Ñëåä òîâà âúâåäåòå C-l.
+ Íàìåðåòå ïàê êóðñîðà è âèæòå, ÷å ñúùèÿò òåêñò å ïàê îêîëî êóðñîðà.
+
+Ìîæå ñúùî äà èçïîëçâàòå êëàâèøèòå PageUp è PageDown çà ïðèäâèæâàíå ïî
+åêðàíè, àêî âàøèÿò òåðìèíàë ãè ïðèòåæàâà, íî âèå ìîæåòå äà ðåäàêòèðàòå
+ïî-åôåêòèâíî, àêî èçïîëçâàòå C-v è M-v.
+
+
+* ÎÑÍÎÂÈ ÍÀ ÓÏÐÀÂËÅÍÈÅÒÎ ÍÀ ÊÓÐÑÎÐÀ
+-----------------------------------
+
+Ïðèäâèæâàíåòî îò åêðàí íà åêðàí å ïîëåçíî, íî êàê äà ñå ïðèäâèæèòå äî
+îïðåäåëåíî ìÿñòî âúòðå â òåêñòà íà åêðàíà?
+
+Èìà íÿêîëêî íà÷èíà äà ãî íàïðàâèòå. Ìîæå äà èçïîëçâàòå êëàâèøèòå
+ñòðåëêè, íî å ïî-åôåêòèâíî äà äúðæèòå ðúöåòå ñè â ñòàíäàðòíî ïîëîæåíèå
+è äà èçïîëçâàòå êîìàíäèòå C-p, C-b, C-f è C-n. Òåçè çíàöè ñà
+åêâèâàëåíòíè íà ÷åòèðèòå êëàâèøè ñòðåëêè, åòî òàêà:
+
+ Ïðåäèøåí ðåä (Previous), C-p
+ :
+ :
+ Íàçàä, C-b .... Òåêóùà ïîçèöèÿ íà êóðñîðà .... Íàïðåä, C-f
+ (Backward) : (Forward)
+ :
+ Ñëåäâàù ðåä (Next), C-n
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî ðåäà â ñðåäàòà íà òàçè äèàãðàìà, èçïîëçâàéêè
+ C-n è C-p. Ñëåä òîâà íàòèñíåòå C-l, çà äà âèäèòå öÿëàòà äèàãðàìà,
+ öåíòðèðàíà íà åêðàíà.
+
+Ùå íàìåðèòå, ÷å çàïîìíÿíåòî íà òåçè áóêâè ïî äóìèòå íà àíãëèéñêè íà
+äåéñòâèÿòà, êîèòî èçâúðøâàò, å ëåñíî: P çà Previous (ïðåäèøåí), N çà
+Next (ñëåäâàù), B çà Backward (íàçàä) è F çà Forward (íàïðåä). Âèå ùå
+èçïîëçâàòå òåçè îñíîâíè êîìàíäè çà ïðèäâèæâàíå íà êóðñîðà ïðåç öÿëîòî
+âðåìå.
+
+>> Âúâåäåòå íÿêîëêî C-n, çà äà äîâåäåòå êóðñîðà äî òîçè ðåä.
+
+>> Ïðèäâèæåòå ñå â ðåäà ñ íÿêîëêî C-f è ñëåä òîâà ñ íÿêîëêî C-p.
+ Âèæòå êàêâî ïðàâè C-p, êîãàòî êóðñîðúò å â ñðåäàòà íà ðåäà.
+
+Âñåêè ðåä îò òåêñò çàâúðøâà ñúñ çíàê çà íîâ ðåä, êîéòî ñëóæè çà
+îòäåëÿíåòî íà ðåäà îò ñëåäâàùèÿ ðåä. Ïîñëåäíèÿò ðåä âúâ âàøèÿ ôàéë
+òðÿáâà äà èìà çíàê çà íîâ ðåä â êðàÿ (íî Åìàêñ íå èçèñêâà òàêúâ,
+êîãàòî ïðî÷èòà ôàéëà).
+
+>> Îïèòàéòå C-b â íà÷àëîòî íà ðåä. Òîâà òðÿáâà äà âè ïðèäâèæè â êðàÿ
+ íà ïðåäèøíèÿ ðåä. Òîâà å òàêà, çàùîòî êóðñîðúò ñå ïðèäâèæâà êúì
+ çíàêà çà íîâ ðåä íà ïðåäèøíèÿ ðåä.
+
+C-f ìîæå äà ïðèäâèæâà ïðåç çíàê çà íîâ ðåä òî÷íî êàêòî C-b.
+
+>> Íàïðàâåòå íÿêîëêî C-b ïðèäâèæâàíèÿ, òàêà ÷å äà äîáèåòå óñåùàíå êúäå
+ ñå íàìèðà êóðñîðúò. Ñëåä òîâà íÿêîëêî C-f, çà äà ñå âúðíåòå â êðàÿ
+ íà ðåäà. Ñëåä òîâà îùå íÿêîëêî C-f, çà äà ñå ïðèäâèæèòå äî
+ ñëåäâàùèÿ ðåä.
+
+Êîãàòî ñå ïðèäâèæâàòå ñëåä ãîðíèÿ èëè äîëíèÿ êðàé íà åêðàíà, òåêñòúò
+îòâúä êðàÿ ñå èçìåñòâà êúì åêðàíà. Òîâà ñå íàðè÷à "ñêðîëèðàíå". Òî
+ïîçâîëÿâà íà Åìàêñ äà ïðèäâèæâà êóðñîðà êúì çàäàäåíîòî ìÿñòî â òåêñòà,
+áåç äà ãî èçêàðâà èçâúí åêðàíà.
+
+>> Îïèòàéòå ñå äà ïðèäâèæèòå êóðñîðà ñëåä äîëíèÿ êðàé íà åêðàíà ñ C-n
+ è âèæòå êàêâî ñå ñëó÷âà.
+
+Àêî ïðèäâèæâàíåòî ïî çíàöè å òâúðäå áàâíî, ìîæå äà ïðîáâàòå
+ïðèäâèæâàíå ïî äóìè. M-f (META-f) ïðèäâèæâà êóðñîðà äóìà íàïðåä, à
+M-b ïðèäâèæâà äóìà íàçàä.
+
+>> Âúâåäåòå íÿêîëêî M-f è M-b.
+
+Êîãàòî ñòå â ñðåäàòà íà äóìà, M-f ïðèäâèæâà â êðàÿ íà äóìàòà. Êîãàòî
+ñòå â ïðàçíî ìÿñòî ìåæäó äóìè, M-f ïðèäâèæâà â êðàÿ íà ñëåäâàùàòà
+äóìà. M-b ðàáîòè ïî ïîäîáåí íà÷èí â ïðîòèâîïîëîæíàòà ïîñîêà.
+
+>> Âúâåäåòå M-f è M-b íÿêîëêî ïúòè, ðàçìåñåíè ñ C-f è C-b, òàêà ÷å äà
+ ìîæåòå äà íàáëþäàâàòå äåéñòâèåòî íà M-f è M-b â ðàçëè÷íè ìåñòà
+ âúòðå è ìåæäó äóìèòå.
+
+Çàáåëåæåòå ïðèëèêàòà ìåæäó C-f è C-b, îò åäíà ñòðàíà, è M-f è M-b, îò
+äðóãà. Ìíîãî ÷åñòî Meta-çíàöèòå ñà èçïîëçâàíè çà äåéñòâèÿ âúðõó
+åäèíèöè, äåôèíèðàíè îò åçèêà (äóìè, èçðå÷åíèÿ, àáçàöè), äîêàòî
+Control-çíàöèòå äåéñòâàò âúðõó îñíîâíè åäèíèöè, êîèòî ñà íåçàâèñèìè îò
+òîâà, êàêâî ðåäàêòèðàòå (çíàöè, ðåäîâå è äðóãè).
+
+Òàçè ïðèëèêà ñå ïðèëàãà âúðõó ðåäîâå è èçðå÷åíèÿ: C-a è C-e ïðèäâèæâàò
+äî íà÷àëîòî èëè êðàÿ íà ðåä, à M-a è M-e ïðèäâèæâàò äî íà÷àëîòî è êðàÿ
+íà èçðå÷åíèå.
+
+>> Îïèòàéòå íÿêîëêî C-a, à ñëåä òîâà íÿêîëêî C-e.
+ Îïèòàéòå íÿêîëêî M-a, à ñëåä òîâà íÿêîëêî M-e.
+
+Âèæòå êàê ïîâòàðÿíåòî íà C-a íå ïðàâè íèùî, äîêàòî ïîâòàðÿíåòî íà M-a
+ïðîäúëæàâà ïðèäâèæâàíåòî ñ îùå åäíî èçðå÷åíèå. Âúïðåêè ÷å òåçè
+êëàâèøíè êîìáèíàöèè íå ñà òî÷íî àíàëîãè÷íè, âñÿêà åäíà îò òÿõ èçãëåæäà
+åñòåñòâåíà.
+
+Ïîëîæåíèåòî íà êóðñîðà â òåêñòà ñå íàðè÷à ñúùî "òî÷êà".
+Ïåðåôðàçèðàíî, êóðñîðúò ïîêàçâà íà åêðàíà êúäå å ðàçïîëîæåíà òî÷êàòà â
+òåêñòà.
+
+Åòî îáîáùåíèå íà ïðîñòèòå äåéñòâèÿ, äâèæåùè êóðñîðà, âêëþ÷èòåëíî
+ïðèäâèæâàùèòå ïî äóìà è èçðå÷åíèå:
+
+ C-f Ïðèäâèæâà íàïðåä ñ åäèí çíàê
+ C-b Ïðèäâèæâà íàçàä ñ åäèí çíàê
+
+ M-f Ïðèäâèæâà íàïðåä ñ åäíà äóìà
+ M-b ïðèäâèæâà íàçàä ñ åäíà äóìà
+
+ C-n Ïðèäâèæâà äî ñëåäâàùèÿ ðåä
+ C-p Ïðèäâèæâà äî ïðåäèøíèÿ ðåä
+
+ C-a Ïðèäâèæâà äî íà÷àëîòî íà ðåä
+ C-e Ïðèäâèæâà äî êðàÿ íà ðåä
+
+ M-a Ïðèäâèæâà äî íà÷àëîòî íà èçðå÷åíèå
+ M-e Ïðèäâèæâà äî êðàÿ íà èçðå÷åíèå
+
+>> Ñåãà îïèòàéòå âñè÷êè òåçè êîìàíäè íÿêîëêî ïúòè çà ïðàêòèêà. Òåçè
+ ñà íàé-÷åñòî èçïîëçâàíèòå êîìàíäè.
+
+Äâå äðóãè âàæíè êîìàíäè çà äâèæåíèå íà êóðñîðà ñà M-< (Meta ïî-ìàëêî),
+êîÿòî ïðèäâèæâà äî íà÷àëîòî íà öåëèÿ òåêñò, è M-> (Meta ïî-ãîëÿìî),
+êîÿòî ïðåìåñòâà äî êðàÿ íà öåëèÿ òåêñò.
+
+Ïðè ïîâå÷åòî òåðìèíàëè çíàêúò "<" å îòáåëÿçàí íàä çàïåòàÿòà, òàêà ÷å
+òðÿáâà äà èçïîëçâàòå êëàâèøà Shift, çà äà ãî íàïèøåòå. Íà òåçè
+òåðìèíàëè òðÿáâà äà èçïîëçâàòå Shift, çà äà âúâåäåòå è M-<; áåç êëàâèøà
+Shift áèõòå âúâåëè M-çàïåòàÿ.
+
+>> Îïèòàéòå M-< ñåãà, çà äà ñå ïðèäâèæèòå äî íà÷àëîòî íà âúâåäåíèåòî.
+ Ñëåä òîâà èçïîëçâàéòå C-v êîëêîòî å íóæíî ïúòè, çà äà ñå ïðèäâèæèòå
+ äî òóê.
+
+>> Îïèòàéòå M-> ñåãà, çà äà ñå ïðèäâèæèòå äî êðàÿ íà âúâåäåíèåòî.
+ Ñëåä òîâà èçïîëçâàéòå M-v êîëêîòî å íóæíî ïúòè, çà äà ñå ïðèäâèæèòå
+ äî òóê.
+
+Âèå ìîæåòå ñúùî äà ñå ïðèäâèæâàòå ñ êëàâèøèòå-ñòðåëêè, àêî âàøèÿò
+òåðìèíàë èìà òàêèâà. Íèå ïðåïîðú÷âàìå äà íàó÷èòå C-b, C-f, C-n è C-p
+ïî òðè ïðè÷èíè. Ïúðâî, òå ðàáîòÿò íà âñè÷êè âèäîâå òåðìèíàëè. Âòîðî,
+âåäíúæ ñëåä êàòî äîáèåòå ïðàêòèêà â èçïîëçâàíåòî íà Åìàêñ, ùå
+îòêðèåòå, ÷å âúâåæäàíåòî íà òåçè Control-çíàöè å ïî-áúðçî îò
+âúâåæäàíåòî íà êëàâèøèòå ñòðåëêè, çàùîòî íå òðÿáâà äà ïðåìåñòâàòå
+ðúêàòà ñè äàëå÷ îò îáëàñòòà íà êëàâèøèòå ñ áóêâè. Òðåòî, âåäíúæ ñëåä
+êàòî ñè îôîðìèòå íàâèê äà èçïîëçâàòå òåçè êîìàíäè ñ Control çíàöè, âèå
+ìîæåòå ñúùî òàêà ëåñíî äà íàó÷èòå ïî-íàïðåäíàëèòå êîìàíäè çà äâèæåíèå
+íà êóðñîðà.
+
+Ïîâå÷åòî Åìàêñ êîìàíäè ïðèåìàò ÷èñëîâ àðãóìåíò; çà ïîâå÷åòî îò òÿõ òîé
+ñëóæè êàòî áðîÿ÷ íà ïîâòîðåíèÿ. Íà÷èíúò, ïî êîéòî äàâàòå ÷èñëîâ
+áðîÿ÷, å ñ âúâåæäàíå íà C-u, ïîñëåäâàíî îò âúâåæäàíå íà öèôðèòå, è
+âñè÷êî òîâà ïðåäè âúâåæäàíå íà ñàìàòà êîìàíäà. Àêî èìàòå êëàâèø META
+(èëè EDIT èëè ALT), èìà äðóã, àëòåðíàòèâåí íà÷èí äà âúâåäåòå ÷èñëîâ
+àðãóìåíò: âúâåäåòå öèôðèòå, äîêàòî çàäúðæàòå êëàâèøà META. Íèå
+ïðåïîðú÷âàìå äà íàó÷èòå íà÷èíà ñ C-u, çàùîòî òîé ðàáîòè íà êîéòî è äà
+å òåðìèíàë. ×èñëîâèÿò àðãóìåíò ñå íàðè÷à ñúùî "ïðåôèêñåí àðãóìåíò",
+çàùîòî ãî âúâåæäàòå ïðåäè êîìàíäàòà, çà êîÿòî å ïðåäíàçíà÷åí.
+
+Íàïðèìåð, C-u 8 C-f ïðèäâèæâà îñåì çíàêà íàïðåä.
+
+>> Îïèòàéòå èçïîëçâàíåòî íà C-n èëè C-p ñ ÷èñëîâ àðãóìåíò, çà äà
+ ïðèäâèæèòå êóðñîðà äî ðåä, áëèçúê äî òîçè, ñàìî ñ åäíà êîìàíäà.
+
+Ïîâå÷åòî êîìàíäè èçïîëçâàò ÷èñëîâèÿ àðãóìåíò êàòî áðîÿ÷ íà
+ïîâòîðåíèÿòà, íî íÿêîè ãî èçïîëçâàò çà äðóãè öåëè. Íÿêîëêî êîìàíäè
+(íî íèêîÿ îò òåçè, êîèòî ñòå íàó÷èëè äîñåãà) ãî èçïîëçâàò êàòî ôëàã --
+ïðèñúñòâèåòî íà ÷èñëîâ àðãóìåíò, íåçàâèñèìî îò ñòîéíîñòà ìó, êàðà
+êîìàíäàòà äà âúðøè íåùî ðàçëè÷íî.
+
+C-v è M-v ñà äðóã âèä èçêëþ÷åíèå. Êîãàòî èì å äàäåí àðãóìåíò, òå
+ñêðîëèðàò åêðàíà íàãîðå èëè íàäîëó ñúñ çàäàäåíèÿ áðîé ðåäîâå, âìåñòî ñ
+åêðàíè. Íàïðèìåð, C-u 8 C-v ñêðîëèðà åêðàíà ñ 8 ðåäà.
+
+>> Ñåãà îïèòàéòå C-u 8 C-v.
+
+Òîâà áè òðÿáâàëî äà ñêðîëèðà åêðàíà ñ 8 ðåäà. Àêî èñêàòå äà
+ñêðîëèðàòå îòíîâî íàäîëó, ìîæå äà äàäåòå àðãóìåíò íà M-v.
+
+Àêî èçïîëçâàòå ãðàôè÷åí èíòåðôåéñ, êàòî X11 èëè MS-Windows, áè
+òðÿáâàëî äà èìà òúíêà ïðàâîúãúëíà îáëàñò, íàðå÷åíà ïëúçãà÷ (scroll
+bar), â ëÿâàòà ñòðàíà íà ïðîçîðåöà íà Åìàêñ. Âèå ìîæåòå äà ñêðîëèðàòå
+òåêñòà, ùðàêàéêè ñ ìèøêàòà â ïëúçãà÷à.
+
+>> Îïèòàéòå äà íàòèñíåòå ñðåäíèÿ áóòîí íà âúðõà íà îñâåòåíàòà îáëàñò
+ âúòðå â ïëúçãà÷à. Òîâà áè òðÿáâàëî äà ñêðîëèðà òåêñòà êúì
+ ïîëîæåíèå, îïðåäåëåíî îò òîâà êîëêî âèñîêî èëè íèñêî ñòå ùðàêíàëè.
+
+>> Îïèòàéòå ñå äà äâèæèòå ìèøêàòà íàãîðå è íàäîëó, äîêàòî ñòå
+ çàäúðæàëè äåñíèÿ áóòîí íàòèñíàò. Ùå âèäèòå, ÷å òåêñòúò ñå ñêðîëèðà
+ íàãîðå è íàäîëó, êàòî äâèæèòå ìèøêàòà.
+
+
+* ÊÎÃÀÒÎ ÅÌÀÊÑ Å ÁËÎÊÈÐÀË
+-------------------------
+
+Àêî Åìàêñ ñïðå äà îòãîâàðÿ íà âàøèòå êîìàíäè, âèå ìîæåòå äà ãî ñïðåòå
+áåçîïàñíî, êàòî âúâåäåòå C-g. Ìîæå äà èçïîëçâàòå C-g, çà äà ñïðåòå
+êîìàíäà, êîÿòî ñå èçïúëíÿâà òâúðäå äúëãî.
+
+Ñúùî ìîæåòå äà èçïîëçâàòå C-g, çà äà îòìåíèòå ÷èñëîâ àðãóìåíò èëè
+íà÷àëîòî íà êîìàíäà, êîÿòî íå èñêàòå äà çàâúðøèòå.
+
+>> Âúâåäåòå C-u 100, çà äà íàïðàâèòå ÷èñëîâ àðãóìåíò 100, è âúâåäåòå
+ C-g. Ñåãà âúâåäåòå C-f. Òðÿáâà äà ñå ïðèäâèæèòå ñ òî÷íî åäèí
+ çíàê, çàùîòî âèå ïðåêðàòèõòå àðãóìåíòúò ñ C-g.
+
+Àêî ñòå âúâåëè <ESC> ïî ïîãðåøêà, ìîæåòå äà ñå èçìúêíåòå ñ C-g.
+
+
+* ÇÀÁÐÀÍÅÍÈ ÊÎÌÀÍÄÈ
+-------------------
+
+Íÿêîè êîìàíäè íà Åìàêñ ñà "çàáðàíåíè", òàêà ÷å íà÷èíàåùèòå ïîòðåáèòåëè
+äà íå ìîãàò äà ãè óïîòðåáÿò ïî ïîãðåøêà.
+
+Àêî âúâåäåòå íÿêîÿ îò çàáðàíåíèòå êîìàíäè, Åìàêñ èçâåæäà ñúîáùåíèå,
+êàçâàéêè êàêâà å áèëà êîìàíäàòà è ïèòàéêè âè äàëè èñêàòå äà ïðîäúëæèòå
+íàïðåä è äà èçïúëíèòå êîìàíäàòà.
+
+Àêî íàèñòèíà èñêàòå äà èçïðîáâàòå êîìàíäàòà, âúâåäåòå êëàâèøà èíòåðâàë
+â îòãîâîð íà âúïðîñà. Îáèêíîâåíî àêî íå èñêàòå äà èçïúëíèòå
+çàáðàíåíàòà êîìàíäà, îòãîâàðÿòå íà âúïðîñà ñ "n".
+
+>> Âúâåäåòå C-x C-l (êîÿòî å çàáðàíåíà êîìàíäà), è ñëåä òîâà âúâåäåòå
+ "n" â îòãîâîð íà âúïðîñà.
+
+
+* ÏÐÎÇÎÐÖÈ
+----------
+
+Åìàêñ ìîæå äà óïðàâëÿâà íÿêîëêî ïðîçîðåöà, âñåêè èçâåæäàéêè ñâîé
+ñîáñòâåí òåêñò. Íèå ùå îáÿñíèì ïî-êúñíî êàê äà èçïîëçâàòå íÿêîëêî
+ïðîçîðåöà. Òî÷íî ñåãà íèå èñêàìå äà îáÿñíèì êàê äà ñå îòúðâåòå îò
+äîïúëíèòåëíè ïðîçîðöè è äà ñå âúðíåòå êúì îñíîâíîòî ðåäàêòèðàíå ñ åäèí
+ïðîçîðåö. Ïðîñòî å:
+
+ C-x 1 Åäèí ïðîçîðåö (ò.å. ïðåìàõíè âñè÷êè äðóãè ïðîçîðöè).
+
+Òîâà å CONTROL-x, ïîñëåäâàí îò öèôðàòà 1. C-x 1 ðàçøèðÿâà ïðîçîðåöà,
+ñúäúðæàù êóðñîðà, çà äà ìîæå äà çàïúëíè öåëèÿ åêðàí. Òÿ ïðåìàõâà
+âñè÷êè äðóãè ïðîçîðöè.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî òîçè ðåä è âúâåäåòå C-u 0 C-l.
+>> Âúâåäåòå C-h k C-f.
+ Âèæòå êàê òîçè ïðîçîðåö ñå ñâèâà, äîêàòî äðóã ñå ïîÿâÿâà, çà äà
+ èçâåäå äîêóìåíòàöèÿòà íà êîìàíäàòà C-f.
+
+>> Âúâåäåòå C-x 1 è âèæòå êàê ïðîçîðåöúò ñ äîêóìåíòàöèÿòà èç÷åçâà.
+
+Òàçè êîìàíäà íå å êàòî äðóãèòå êîìàíäè, êîèòî ñòå íàó÷èëè, â òîâà
+îòíîøåíèå, ÷å ñå ñúñòîè îò äâà çíàêà. Çàïî÷âà ñúñ çíàêà C-x. Èìà
+öÿëà ðåäèöà îò êîìàíäè, êîèòî çàïî÷âàò ñ C-x; ìíîãî îò òÿõ èìàò íåùî
+îáùî ñ ïðîçîðöè, ôàéëîâå, áóôåðè è ñâúðçàíèòå ñ òÿõ íåùà. Òåçè
+êîìàíäè ñà îò äâà, òðè èëè ÷åòèðè çíàêà.
+
+
+* ÂÌÚÊÂÀÍÅ È ÈÇÒÐÈÂÀÍÅ
+----------------------
+
+Àêî èñêàòå äà âìúêíåòå òåêñò, ïðîñòî ãî âúâåäåòå. Çíàöèòå, êîèòî
+ìîãàò äà ñå âèæäàò, êàòî À, 7, * è ò.í., ñå âúçïðèåìàò îò Åìàêñ êàòî
+òåêñò è ñå âìúêâàò âåäíàãà. Âúâåäåòå <Return> (êëàâèøúò çà âðúùàíå â
+íà÷àëîòî íà ðåäà), çà äà âìúêíåòå çíàê çà íîâ ðåä.
+
+Ìîæå äà èçòðèåòå ïîñëåäíèÿ çíàê, êîéòî ñòå âúâåëè, ñ âúâåæäàíå íà
+<Delback>. <Delback> å êëàâèø îò êëàâèàòóðàòà -- ñúùèÿò, êîéòî
+îáèêíîâåíî èçïîëçâàòå èçâúí Åìàêñ, çà äà èçòðèåòå ïîñëåäíèÿ âúâåäåí îò
+âàñ çíàê. Îáèêíîâåíî å ãîëÿì êëàâèø, íà íÿêîëêî ðåäà ðàçñòîÿíèå îò
+êëàâèøà <Return>, è îáèêíîâåíî å îòáåëÿçàí ñ "Delete", "Del" èëè
+"Backspace".
+
+Àêî ãîëåìèÿò êëàâèø òàì å ñ åòèêåò "Backspace", òîãàâà òîé å òîçè,
+êîéòî ùå èçïîëçâàòå çà <Delback>. Ìîæå äà èìà îùå åäèí êëàâèø ñ
+åòèêåò "Delete" íÿêúäå äðóãàäå, íî òîé íå å <Delback>.
+
+Ïî-îáùî êàçàíî, <Delback> èçòðèâà çíàêà òî÷íî ïðåäè òåêóùîòî ìÿñòî íà
+êóðñîðà.
+
+>> Íàïðàâåòå òîâà ñåãà -- íàïèøåòå íÿêîëêî çíàêà, ïîñëå ãè èçòðèéòå ñ
+ âúâåæäàíå íà <Delback> íÿêîëêî ïúòè. Íå ñå áåçïîêîéòå, ÷å òîçè
+ ôàéë ùå áúäå ïðîìåíåí; âèå íÿìà äà ïðîìåíèòå ïúðâîíà÷àëíîòî
+ âúâåäåíèå. Òîâà å âàøå ëè÷íî êîïèå.
+
+Êîãàòî ðåä îò òåêñòà ñòàíå òâúðäå äúëúã, çà äà ñå ñúáåðå â ðåä îò
+åêðàíà, ðåäúò îò òåêñòà ñå "ïðîäúëæàâà" íà ñëåäâàùèÿ ðåä. Îáðàòíà
+íàêëîíåíà ÷åðòà ("\") (èëè, àêî èçïîëçâàòå ãðàôè÷åí èíòåðôåéñ, ìàëêà
+èçêðèâåíà ñòðåëêà) â äÿñíàòà ãðàíèöà îòáåëÿçâà ðåä, êîéòî å áèë
+ïðîäúëæåí.
+
+>> Âúâåäåòå òåêñò, äîêàòî ñòèãíåòå äÿñíàòà ãðàíèöà, è ïðîäúëæåòå ñ
+ âìúêâàíåòî. Ùå âèäèòå ïðîäúëæåíèåòî íà ðåäà äà ñå ïîêàçâà.
+
+>> Èçïîëçâàéòå íÿêîëêî <Delback>, çà äà èçòðèåòå òåêñòà, äîêàòî ðåäúò
+ ñå âìåñòè â åäèí åêðàíåí ðåä. Ïðîäúëæåíèåòî íà ðåäà èç÷åçâà.
+
+Ìîæå äà èçòðèåòå çíàêà çà íîâ ðåä òî÷íî êàêòî âñåêè äðóã çíàê.
+Èçòðèâàíåòî íà çíàêà çà íîâ ðåä ìåæäó äâà ðåäà ãè ñëèâà â åäèí ðåä.
+Àêî ïîëó÷åíèÿò êîìáèíèðàí ðåä å òâúðäå äúëúã, çà äà ñå âìåñòè â
+øèðèíàòà íà åêðàíà, òîé ùå áúäå ïîêàçàí êàòî ïðîäúëæåí ðåä.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà â íà÷àëîòî íà ðåä è âúâåäåòå <Delback>. Òîâà ùå
+ ñëåå òîçè ðåä ñ ïðåäèøíèÿ.
+
+>> Âúâåäåòå <Return>, çà äà âìúêíåòå íàíîâî çíàêà çà íîâ ðåä, êîéòî
+ èçòðèõòå.
+
+Çàïîìíåòå, ÷å íà ïîâå÷åòî êîìàíäè íà Åìàêñ ìîæå äà áúäå çàäàäåí áðîÿ÷
+íà ïîâòîðåíèÿòà; òîâà âêëþ÷âà âìúêâàíåòî íà òåêñòîâè çíàöè.
+Ïîâòàðÿíåòî íà òåêñòîâ çíàê ãî âìúêâà íÿêîëêî ïúòè.
+
+>> Îïèòàéòå òîâà ñåãà -- âúâåäåòå C-u 8 *, çà äà âìúêíåòå ********.
+
+Ñåãà âèå ñòå íàó÷èëè íàé-îñíîâíèòå íà÷èíè çà âúâåæäàíå íà íåùî â Åìàêñ
+è ïîïðàâÿíå íà ãðåøêè. Ìîæåòå ñúùî òàêà äà èçòðèâàòå äóìè èëè ðåäîâå.
+Åòî îáîáùåíèå íà èçòðèâàùèòå äåéñòâèÿ:
+
+ <Delback> èçòðèâàíå íà çíàêà òî÷íî ïðåäè êóðñîðà
+ C-d èçòðèâàíå íà çíàêà òî÷íî ñëåä êóðñîðà
+
+ M-<Delback> èçòðèâàíå íà äóìàòà íåïîñðåäñòâåíî ïðåäè êóðñîðà
+ M-d èçòðèâàíå íà äóìàòà ñëåä êóðñîðà
+
+ C-k èçòðèâàíå îò ìÿñòîòî íà êóðñîðà äî êðàÿ íà ðåäà
+ M-k èçòðèâàíå äî êðàÿ íà òåêóùîòî èçðå÷åíèå
+
+Çàáåëåæåòå, ÷å <Delback> è C-d, ñðàâíåíè ñ M-<Delback> è M-d,
+ðàçøèðÿâàò ïîäîáèåòî, çàïî÷íàòî îò C-f è M-f (äîáðå, <Delback> íå å
+íàèñòèíà êîíòðîëèðàù çíàê, íî íåêà íå ñå áåçïîêîèì çà òîâà). C-k è
+M-k ñà ïîäîáíè íà C-e è M-e â ñìèñúë, ÷å åäíèòå ñà çà ðåäîâå, à
+äðóãèòå -- çà èçðå÷åíèÿ.
+
+Ìîæåòå ñúùî äà ïðåìàõíåòå âñÿêà ÷àñò îò áóôåðà ñ åäèí óíèâåðñàëåí
+íà÷èí. Ïðèäâèæåòå ñå äî åäèíèÿ êðàé íà ÷àñòòà è âúâåäåòå C-@ èëè
+C-èíòåðâàë (êîåòî è äà å îò äâåòå). Ïðèäâèæåòå ñå äî äðóãèÿ êðàé íà
+÷àñòòà è âúâåäåòå C-w. Òîâà ùå èçðåæå öåëèÿ òåêñò ìåæäó òåçè äâà
+êðàÿ.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî çíàêà "Ì" â íà÷àëîòî íà ïðåäèøíèÿ àáçàö.
+>> Âúâåäåòå C-èíòåðâàë. Åìàêñ òðÿáâà äà èçâåäå ñúîáùåíèå "Mark set" â
+ äîëíèÿ êðàé íà åêðàíà.
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî áóêâàòà "ð" â "êðàé" íà âòîðèÿ ðåä îò àáçàöà.
+>> Âúâåäåòå C-w. Òîâà ùå èçðåæå òåêñòà, çàïî÷âàù îò "Ì" è çàâúðøâàù
+ òî÷íî ïðåäè "ð".
+
+Ðàçëèêàòà ìåæäó "èçðÿçâàíå" (kill, cut) è "èçòðèâàíå" (delete) å, ÷å
+"èçðÿçàíèÿò" òåêñò ìîæå äà áúäå âìúêíàò íàíîâî, äîêàòî "èçòðèòèòå"
+íåùà íå ìîãàò äà ñå âìúêíàò íàíîâî. Ïîñòàâÿíåòî íàíîâî íà èçðÿçàí
+òåêñò ñå íàðè÷à "âìúêâàíå" (yank, paste). Îáùî êàçàíî, êîìàíäèòå,
+êîèòî îòñòðàíÿâàò ìíîãî òåêñò, ãî èçðÿçâàò (òàêà ÷å òîé äà ìîæå äà
+áúäå âìúêíàò), äîêàòî êîìàíäèòå, êîèòî îòñòðàíÿâàò ñàìî åäèí çíàê èëè
+èçòðèâàò ñàìî ïðàçíè ðåäîâå è çíàöè, èçâúðøâàò èçòðèâàíå (òàêà ÷å íå
+ìîæåòå äà âìúêíåòå íàíîâî òîçè òåêñò).
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî íà÷àëîòî íà ðåä, êîéòî íå å ïðàçåí. Òîãàâà
+ âúâåäåòå C-k, çà äà èçðåæåòå òåêñòà íà òîçè ðåä.
+>> Âúâåäåòå C-k âòîðè ïúò. Ùå âèäèòå, ÷å òîâà èçðÿçâà çíàêà çà íîâ
+ ðåä, êîéòî ñëåäâà ðåäà.
+
+Çàáåëåæåòå, ÷å åäèíè÷íî C-k èçðÿçâà ñúäúðæàíèåòî íà ðåäà, à ñëåäâàùîòî
+C-k èçðÿçâà öåëèÿ ðåä è ïðàâè äðóãèòå ðåäîâå äà ñå ïðèäâèæàò íàãîðå.
+C-k îáðàáîòâà ÷èñëîâèòå àðãóìåíòè ïî ñïåöèàëåí íà÷èí: ïðåìàõâàò ñå
+òîëêîâà íà áðîé ðåäîâå È òÿõíîòî ñúäúðæàíèå. Òîâà íå å ïðîñòî
+ïîâòîðåíèå. C-u 2 C-k èçðÿçâà äâà ðåäà è òåõíèòå çíàöè çà íîâ ðåä;
+âúâåæäàíåòî íà C-k äâà ïúòè íå ïðàâè òîâà.
+
+Âðúùàíåòî îáðàòíî íà òåêñò ñå íàðè÷à "âìúêâàíå". (Ìèñëåòå çà íåãî
+êàòî çà èçâàæäàíå îáðàòíî, èëè äðúïâàíå îáðàòíî, íà òåêñò, êîéòî å áèë
+èçðÿçàí.) Ìîæåòå äà âìúêâàòå èçðÿçàíèÿ òåêñò èëè íà ñúùîòî ìÿñòî,
+îòêúäåòî å áèë ïðåìàõíàò, èëè íà äðóãî ìÿñòî â áóôåðà, äàæå è â
+ðàçëè÷åí ôàéë. Ìîæåòå äà âìúêâàòå åäèí è ñúù òåêñò íÿêîëêî ïúòè; òîâà
+ïðàâè íÿêîëêî êîïèÿ îò íåãî.
+
+Êîìàíäàòà çà âìúêâàíå å C-y. Òÿ âìúêâà íàíîâî ïîñëåäíèÿ èçðÿçàí òåêñò
+â òåêóùîòî ìÿñòî íà êóðñîðà.
+
+>> Îïèòàéòå ãî: âúâåäåòå C-y, çà äà èçâåäåòå òåêñòà îáðàòíî.
+
+Àêî íàïðàâèòå íÿêîëêî C-k â ðåä, âñè÷êî îò èçðÿçàíèÿ òåêñò ñå çàïàçâà
+çàåäíî, òàêà ÷å åäíî C-y ùå èçâàäè âñè÷êè ðåäîâå íàâåäíúæ.
+
+>> Íàïðàâåòå òîâà ñåãà, âúâåäåòå C-k íÿêîëêî ïúòè.
+
+Ñåãà, çà äà èçêàðàòå èçðÿçàíèÿ òåêñò:
+
+>> Âúâåäåòå C-y. Ñëåä òîâà ïðèäâèæåòå êóðñîðà íàäîëó íÿêîëêî ðåäà è
+ âúâåäåòå C-y îòíîâî. Ñåãà âèæäàòå êàê äà êîïèðàòå íÿêàêúâ òåêñò.
+
+Êàêâî äà ïðàâèòå, àêî èìàòå íÿêàêúâ òåêñò, êîéòî èñêàòå äà âìúêíåòå
+îáðàòíî, è ñëåä òîâà èçðåæåòå íåùî äðóãî? C-y ùå èçâàäè ïîñëåäíîòî
+èçðÿçâàíå. Íî ïðåäèøíèÿò òåêñò íå å çàãóáåí. Ìîæåòå äà ãî âúðíåòå
+îáðàòíî, èçïîëçâàéêè êîìàíäàòà M-y. Ñëåä êàòî èçïúëíèòå C-y, çà äà
+âçåìåòå ïîñëåäíîòî èçðÿçâàíå, âúâåæäàíåòî íà M-y çàìåíÿ òîçè èçâàäåí
+òåêñò ñ ïðåäèøíîòî èçðÿçâàíå. Âúâåæäàíåòî íà M-y îòíîâî è îòíîâî
+âðúùà ïî-ðàííè è ïî-ðàííè èçðÿçâàíèÿ. Êîãàòî ñòèãíåòå òåêñòà, êîéòî
+òúðñèòå, íå å íóæíî äà ïðàâèòå íèùî ïîâå÷å, çà äà ãî çàäúðæèòå.
+Ïðîñòî ïðîäúëæåòå ñ ðåäàêòèðàíåòî, îñòàâÿéêè èçâàäåíèÿ òåêñò, êúäåòî
+ñè å.
+
+Àêî âúâåäåòå M-y äîñòàòú÷åí áðîé ïúòè, ùå ñå âúðíåòå â íà÷àëíîòî
+ïîëîæåíèå (ïîñëåäíîòî èçðÿçâàíå).
+
+>> Èçðåæåòå ðåä, ïðèäâèæåòå ñå íÿêúäå, èçðåæåòå äðóã ðåä.
+ Èçïúëíåòå C-y, çà äà âúðíåòå îáðàòíî âòîðèÿ èçðÿçàí ðåä.
+ Èçïúëíåòå M-y è òîçè âúðíàò òåêñò ùå áúäå çàìåíåí ñ ïúðâèÿ
+ èçðÿçàí ðåä.
+ Èçïúëíåòå íÿêîëêî M-y è âèæòå êàêâî ñå ïîëó÷àâà. Èçïúëíÿâàéòå òîâà,
+ äîêàòî âòîðèÿò èçðÿçàí ðåä ñå âúðíå, è ñëåä òîâà îùå íÿêîëêî ïúòè.
+ Àêî èñêàòå, ìîæå äà ïðîáâàòå äà äàäåòå íà M-y ïîëîæèòåëíè è
+ îòðèöàòåëíè ÷èñëîâè àðãóìåíòè.
+
+
+* ÎÒÌßÍÀ
+--------
+
+Àêî íàïðàâèòå ïðîìÿíà â òåêñòà è ñëåä òîâà ðåøèòå, ÷å òîâà å áèëî
+ãðåøêà, âèå ìîæåòå äà îòìåíèòå ïðîìÿíàòà ñ êîìàíäàòà çà îòìåíÿíå, C-x
+u.
+
+Îáèêíîâåíî C-x u îòìåíÿ ïðîìåíèòå, íàïðàâåíè îò åäíà êîìàíäà; àêî
+ïîâòàðÿòå C-x u íÿêîëêî ïúòè ïîñëåäîâàòåëíî, âñÿêî ïîâòîðåíèå îòìåíÿ
+îùå åäíà êîìàíäà.
+
+Íî èìà äâå èçêëþ÷åíèÿ: êîìàíäèòå, êîèòî íå ïðîìåíÿò òåêñòà, íå ñå
+áðîÿò (òîâà âêëþ÷âà ïðèäâèæâàíåòî íà êóðñîðà è ñêðîëèðàùèòå êîìàíäè),
+è ñàìîâìúêâàùèòå ñå çíàöè îáèêíîâåíî ñå îáðàáîòâàò íà ãðóïè, âñÿêà äî
+20 çíàêà. (Òîâà íàìàëÿâà áðîÿ íà C-x u, êîèòî òðÿáâà äà âúâåäåòå, çà
+äà îòìåíèòå âúâåäåí òåêñò.)
+
+>> Èçðåæåòå òîçè ðåä ñ C-k, ñëåä òîâà âúâåäåòå C-x u è òîé òðÿáâà äà
+ ñå ïîÿâè îòíîâî.
+
+C-_ å àëòåðíàòèâíà îòìåíÿùà êîìàíäà; òÿ ðàáîòè òî÷íî êàòî C-x u, íî å
+ïî-ëåñíà çà âúâåæäàíå íÿêîëêî ïúòè ïîñëåäîâàòåëíî. Íåäîñòàòúêúò íà
+C_- å, ÷å íà íÿêîè êëàâèàòóðè íå å î÷åâèäíî êàê òðÿáâà äà ñå âúâåäå.
+Çàòîâà îñèãóðÿâàìå è C-x u. Íà íÿêîè òåðìèíàëè ìîæå äà âúâåäåòå C-_ ñ
+âúâåæäàíå íà /, äîêàòî çàäúðæàòå CONTROL.
+
+×èñëîâ àðãóìåíò êúì C-_ èëè C-x u äåéñòâà êàòî áðîÿ÷ íà ïîâòîðåíèÿòà.
+
+Ìîæå äà îòìåíÿòà èçòðèâàíå íà òåêñò òî÷íî êàêòî îòìåíÿòå èçðÿçâàíå íà
+òåêñò. Ðàçëè÷èåòî ìåæäó èçðÿçâàíåòî íà íåùî è èçòðèâàíåòî ìó
+âúçäåéñòâà äàëè ùå ìîæå äà ãî èçâàäèòå ñ C-y; çà îòìåíÿíåòî íÿìà
+ðàçëèêà ìåæäó äâàòà âèäà.
+
+
+* ÔÀÉËÎÂÅ
+---------
+
+Çà äà íàïðàâèòå òåêñòà, êîéòî ðåäàêòèðàòå, ïîñòîÿíåí, òðÿáâà äà ãî
+ñëîæèòå âúâ ôàéë.  ïðîòèâåí ñëó÷àé òîé ùå èç÷åçíå, êîãàòî Åìàêñ
+ïðèêëþ÷è. Çà äà ñëîæèòå âàøèÿ òåêñò âúâ ôàéë, òðÿáâà äà "íàìåðèòå"
+ôàéëà ïðåäè äà âúâåæäàòå òåêñò. (Òîâà ñúùî ñå íàðè÷à "ïîñåùàâàíå" íà
+ôàéëà.)
+
+Íàìèðàíå íà ôàéë îçíà÷àâà, ÷å âèæäàòå ñúäúðæàíèåòî ìó â Åìàêñ. Â
+ìíîãî ñëó÷àè òîâà å êàòî äà ðåäàêòèðàòå ñàìèÿ ôàéë. Îáà÷å ïðîìåíèòå,
+êîèòî ïðàâèòå, èçïîëçâàéêè Åìàêñ, íå îñòàâàò ïîñòîÿííè, äîêàòî íå
+"çàïèøåòå" ôàéëà. Òîâà å òàêà, çà äà ñå ïðåäîòâðàòè îñòàâÿíåòî íà
+ïîëóïðîìåíåí ôàéë â ñèñòåìàòà, êîãàòî íå èñêàòå òîâà. Äîðè êîãàòî
+çàïèñâàòå, Åìàêñ îñòàâÿ íà÷àëíèÿ ôàéë ïîä ïðîìåíåíî èìå, â ñëó÷àé, ÷å
+ïî-êúñíî ðåøèòå, ÷å âàøèòå ïðîìåíè ñà áèëè ãðåøêà.
+
+Àêî ïîãëåäíåòå â äúíîòî íà åêðàíà, ùå âèäèòå ðåä, êîéòî çàïî÷âà è
+çàâúðøâà ñ òèðåòà è çàïî÷âà ñ "-b:-- TUTORIAL.bg" èëè íåùî ïîäîáíî.
+Òàçè ÷àñò îò åêðàíà ïîêàçâà èìåòî íà ôàéëà, êîéòî ñòå ïîñåòèëè. Òî÷íî
+ñåãà âèå ñòå ïîñåòèëè ôàéë, íàðå÷åí "TUTORIAL.bg", êîéòî å âàøåòî
+ëè÷íî êîïèå-÷åðíîâà íà Åìàêñ âúâåäåíèåòî. Êîãàòî íàìåðèòå ôàéë â
+Åìàêñ, èìåòî íà òîçè ôàéë ùå ñå ïîÿâè íà ñúùîòî ìÿñòî.
+
+Îñîáåíîñò íà êîìàíäàòà çà íàìèðàíå íà ôàéë å, ÷å òðÿáâà äà êàæåòå
+èìåòî íà ôàéëà, êîéòî èñêàòå. Íèå ãî íàðè÷àìå "÷åòåíå íà àðãóìåíò îò
+òåðìèíàëà" (â òîçè ñëó÷àé àðãóìåíòúò å èìåòî íà ôàéëà). Ñëåä êàòî
+âúâåäåòå êîìàíäàòà
+
+ C-x C-f Íàìèðàíå íà ôàéë
+
+Åìàêñ âè ïîäêàíÿ äà âúâåäåòå èìåòî íà ôàéëà. Èìåòî íà ôàéëà, êîåòî
+íàïèøåòå, ñå ïîÿâÿâà â äúíîòî íà åêðàíà. Ðåäúò â äúíîòî íà åêðàíà ñå
+íàðè÷à ìèíèáóôåð, êîãàòî ñå èçïîëçâà çà òîçè âèä âõîä. Ìîæåòå äà
+èçïîëçâàòå îáèêíîâåíèòå êîìàíäè çà ðåäàêòèðàíå íà Åìàêñ, çà äà
+ðåäàêòèðàòå èìåòî íà ôàéëà.
+
+Êîãàòî âúâåæäàòå èìåòî íà ôàéëà (èëè êàêúâòî è äà å âõîä â
+ìèíèáóôåðà), ìîæåòå äà ïðåêðàòèòå êîìàíäàòà ñ C-g.
+
+>> Âúâåäåòå C-x C-f è ñëåä òîâà C-g. Òîâà ïðåêðàòÿâà ìèíèáóôåðà, à
+ ñúùî è êîìàíäàòà C-x C-f, êîÿòî ñå å èçïúëíÿâàëà â ìèíèáóôåðà.
+ Òàêà ÷å íå íàìèðàòå ôàéë.
+
+Êîãàòî ïðèêëþ÷èòå ñ âúâåæäàíåòî íà èìåòî íà ôàéëà, âúâåäåòå <Return>,
+çà äà ïîêàæåòå òîâà. Òîãàâà C-x C-f òðúãâà äà ðàáîòè è íàìèðà ôàéëà,
+êîéòî ñòå èçáðàëè. Ìèíèáóôåðúò èç÷åçâà, êîãàòî êîìàíäàòà C-x C-f
+ñâúðøè.
+
+Ñëåä ìàëêî ñúäúðæàíèåòî íà ôàéëà ñå ïîÿâÿâà íà åêðàíà è âèå ìîæåòå äà
+ðåäàêòèðàòå ñúäúðæàíèåòî ìó. Êîãàòî ïîæåëàåòå äà çàïàçèòå âàøèòå
+ïðîìåíè çà ïîñòîÿííî, âúâåäåòå êîìàíäàòà
+
+ C-x C-s Çàïàçâàíå íà ôàéëà
+
+Òîâà êîïèðà òåêñòà îò Åìàêñ âúâ ôàéëà. Ïúðâèÿ ïúò, êîãàòî òîâà ñå
+íàïðàâè, Åìàêñ ïðåèìåíóâà íà÷àëíèÿ ôàéë ñ íîâî èìå, òàêà ÷å òîé äà íå
+ñå èçãóáè. Íîâîòî èìå ñå ïîñòðîÿâà ñ äîáàâÿíå íà "~" â êðàÿ íà èìåòî
+íà íà÷àëíèÿ ôàéë.
+
+Êîãàòî çàïàçâàíåòî å ñâúðøèëî, Åìàêñ èçâåæäà èìåòî íà ôàéëà, êîéòî å
+áèë çàïèñàí. Òðÿáâà äà çàïèñâàòå äîñòàòú÷íî ÷åñòî, òàêà ÷å äà íå
+èçãóáèòå ìíîãî ðàáîòà, àêî ñèñòåìàòà ñå ñðèíå ïî íÿêàêâà ïðè÷èíà.
+
+>> Âúâåäåòå C-x C-s, çàïàçâàéêè âàøåòî êîïèå îò âúâåäåíèåòî.
+ Òîâà òðÿáâà äà èçâåäå "Wrote ...TUTORIAL.bg" â äúíîòî íà åêðàíà.
+
+ÇÀÁÅËÅÆÊÀ: Íà íÿêîè ñèñòåìè âúâåæäàíåòî íà C-x C-s ùå çàìðúçè åêðàíà è
+âèå íÿìà äà âèæäàòå ïîâå÷å èçõîä îò Åìàêñ. Òîâà ïîêàçâà, ÷å åäíà
+"ñïîñîáíîñò" íà îïåðàöèîííàòà ñèñòåìà, íàðè÷àíà "óïðàâëåíèå íà ïîòîêà"
+(flow control), å ïðèõâàíàëà C-s è íå ãî ïðîïóñêà êúì Åìàêñ. Çà äà
+ðàçìðàçèòå åêðàíà, âúâåäåòå C-q. Òîãàâà âèæòå ñåêöèÿòà "Ñïîíòàííî
+âêëþ÷âàíå íà ïîñòúïêîâî òúðñåíå" (Spontaneous Entry to Incremental
+Search) â ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ çà ñúâåò êàê äà ñå ñïðàâèòå ñ òàçè
+"ñïîñîáíîñò".
+
+Ìîæå äà íàìåðèòå ñúùåñòâóâàù ôàéë, äà ãî ðàçãëåäàòå è äà ãî
+ðåäàêòèðàòå. Ìîæåòå ñúùî äà íàìåðèòå ôàéë, êîéòî íå ñúùåñòâóâà. Òîâà
+å íà÷èíúò çà ñúçäàâàíå íà íîâè ôàéëîâå â Åìàêñ: íàìèðàòå ôàéëà, êîéòî
+ùå áúäå â íà÷àëîòî ïðàçåí, è òîãàâà çàïî÷âàòå âìúêâàíåòî íà òåêñòà çà
+ôàéëà. Êîãàòî ãîâîðèòå çà "çàïèñâàíå" íà ôàéë, Åìàêñ âñúùíîñò ùå
+ñúçäàäå ôàéëà ñ òåêñòà, êîéòî ñòå âúâåëè. Îòòàì íàòàòúê ìîæå äà
+ñ÷èòàòå, ÷å ðåäàêòèðàòå âå÷å ñúùåñòâóâàù ôàéë.
+
+
+* ÁÓÔÅÐÈ
+--------
+
+Àêî íàìåðèòå âòîðè ôàéë ñ C-x C-f, ïúðâèÿò ôàéë îñòàâà â Åìàêñ.
+Ìîæåòå äà ïðåâêëþ÷èòå îáðàòíî êúì íåãî, êàòî ãî íàìåðèòå ïàê ñ C-x
+C-f. Ïî òîçè íà÷èí ìîæå äà ïîëó÷èòå äîñòà íà áðîé ôàéëîâå â Åìàêñ.
+
+>> Ñúçäàéòå ôàéë ñ èìå "foo", âúâåæäàéêè C-x C-f foo <Return>.
+ Âìúêíåòå ìàëêî òåêñò, ðåäàêòèðàéòå ãî è çàïàçåòå "foo" ñ âúâåæäàíå
+ íà C-x C-s.
+ Íàêðàÿ âúâåäåòå C-x C-f TUTORIAL.bg <Return>, çà äà ñå âúðíåòå
+ îáðàòíî âúâ âúâåäåíèåòî.
+
+Åìàêñ çàïàçâà òåêñòà íà âñåêè ôàéë â îáåêò, íàðè÷àí "áóôåð".
+Íàìèðàíåòî íà ôàéë ïðàâè íîâ áóôåð â Åìàêñ. Çà äà âèäèòå ñïèñúê íà
+áóôåðèòå, êîèòî â ìîìåíòà ñúùåñòâóâàò âúâ âàøèÿ Åìàêñ, âúâåäåòå
+
+ C-x C-b Ïîêàçâàíå íà áóôåðèòå
+
+>> Îïèòàéòå C-x C-b ñåãà.
+
+Âèæòå êàê âñåêè áóôåð èìà èìå, à ïîíÿêîãà è èìå íà ôàéë çà ôàéëà,
+÷èåòî ñúäúðæàíèå äúðæè. ÂÑÅÊÈ òåêñò, êîéòî âèæäàòå â Åìàêñ ïðîçîðåö,
+å âèíàãè ÷àñò îò íÿêàêúâ áóôåð.
+
+>> Âúâåäåòå C-x 1, çà äà ìàõíåòå ñïèñúêà ñ áóôåðèòå.
+
+Êîãàòî èìàòå íÿêîëêî áóôåðà, ñàìî åäèí îò òÿõ å "òåêóù" â äàäåí ìîìåíò
+îò âðåìå. Òîâà å áóôåðúò, êîéòî ðåäàêòèðàòå. Àêî èñêàòå äà
+ðåäàêòèðàòå äðóã áóôåð, ñå íóæäàåòå îò "ïðåâêëþ÷âàíå" êúì íåãî. Àêî
+èñêàòå äà ñå ïðåâêëþ÷èòå êúì áóôåð, êîéòî ñúîòâåòñòâà íà ôàéë, ìîæåòå
+äà ãî íàïðàâèòå, êàòî ïðîñòî ïîñåòèòå ôàéëà îòíîâî ñ C-x C-f. Íî èìà
+è ïî-ëåñåí íà÷èí: èçïîëçâàíåòî íà êîìàíäàòà C-x b.  òàçè êîìàíäà
+òðÿáâà äà âúâåäåòå èìåòî íà áóôåðà.
+
+>> Âúâåäåòå C-x b foo <Return>, çà äà ñå âúðíåòå êúì áóôåðà "foo",
+ êîéòî äúðæè òåêñòà íà ôàéëà "foo". Òîãàâà âúâåäåòå C-x b TUTORIAL
+ <Return>, çà äà ñå âúðíåòå â òîâà âúâåäåíèå.
+
+ ïîâå÷åòî ñëó÷àè èìåòî íà áóôåðà å ñúùîòî êàòî èìåòî íà ôàéëà (áåç
+÷àñòòà â êîÿ äèðåêòîðèÿ ñå íàìèðà). Îáà÷å òîâà íå âèíàãè å âÿðíî.
+Ñïèñúêúò ñ áóôåðèòå, êîéòî ïðàâèòå ñ C-x C-b, âèíàãè âè ïîêàçâà èìåòî
+íà âñåêè áóôåð.
+
+ÂÑÅÊÈ òåêñò, êîéòî âèæäàòå â Åìàêñ ïðîçîðåö, å âèíàãè ÷àñò îò íÿêàêúâ
+áóôåð. Íÿêîè áóôåðè íå ñúîòâåòñòâàò íà ôàéëîâå. Íàïðèìåð áóôåðúò,
+èìåíóâàí "*Buffer List*", íå ñúîòâåòñòâà íà ôàéë. Òîâà å áóôåðúò,
+êîéòî ñúäúðæà ñïèñúêà ñ áóôåðèòå, êîèòî ñòå íàïðàâèëè ñ C-x C-b.
+Áóôåðúò, èìåíóâàí "*Messages*", ñúùî íå ñúîòâåòñòâà íà ôàéë; òîé
+ñúäúðæà ñúîáùåíèÿòà, êîèòî ñå ïîÿâÿâàò â äúíîòî íà åêðàíà ïî âðåìå íà
+Åìàêñ ñåñèÿòà.
+
+>> Âúâåäåòå C-x b *Messages* <Return>, çà äà âèäèòå áóôåðà ñúñ
+ ñúîáùåíèÿòà. Ñëåä òîâà âúâåäåòå C-x C-b TUTORIAL <Return>, çà äà
+ ñå âúðíåòå êúì òîâà âúâåäåíèå.
+
+Àêî íàïðàâèòå ïðîìåíè â òåêñòà íà åäèí ôàéë è òîãàâà íàìåðèòå äðóã
+ôàéë, òîâà íÿìà äà çàïèøå ïúðâèÿ ôàéë. Íåãîâèòå ïðîìåíè îñòàâàò âúòðå
+â Åìàêñ, â áóôåðà íà ôàéëà. Ñúçäàâàíåòî èëè ðåäàêòèðàíåòî íà áóôåðà
+íà âòîðèÿ ôàéë íÿìà åôåêò âúðõó áóôåðà íà ïúðâèÿ ôàéë. Òîâà å ìíîãî
+ïîëåçíî, íî ñúùî îçíà÷àâà, ÷å ñå íóæäàåòå îò óäîáåí íà÷èí äà çàïàçèòå
+áóôåðà íà ïúðâèÿ ôàéë. Ùå å íåóäîáíî äà ïðåâêëþ÷èòå îáðàòíî ñ C-x
+C-f, çà äà ãî çàïàçèòå ñ C-x C-s. Òàêà ÷å èìàìå
+
+ C-x s Çàïàçâà íÿêîè áóôåðè
+
+C-x s ïèòà çà âñåêè áóôåð, êîéòî ñúäúðæà ïðîìåíè, êîèòî íå ñòå
+çàïàçèëè. Âúïðîñúò çà âñåêè òàêúâ áóôåð å äàëè äà áúäå çàïàçåí.
+
+>> Âìúêíåòå ðåä â òåêñòà, ñëåä òîâà âúâåäåòå C-x s.
+ Òðÿáâà äà áúäåòå ïîïèòàí äàëè äà çàïàçèòå áóôåðà, èìåíóâàí "TUTORIAL".
+ Îòãîâîðåòå ñ "äà" íà âúïðîñà, êàòî âúâåäåòå "y".
+
+
+* ÐÀÇØÈÐßÂÀÍÅ ÍÀ ÍÀÁÎÐÀ ÊÎÌÀÍÄÈ
+-------------------------------
+
+Èìà ìíîãî, ìíîãî ïîâå÷å êîìàíäè íà Åìàêñ, îòêîëêîòî ìîãàò äà ñå ñëîæàò
+íà âñè÷êè êîíòðîëíè è ìåòà çíàöè. Åìàêñ çàîáèêàëÿ òîâà ñ X (eXtended)
+êîìàíäàòà. Òîâà ñòàâà ïî äâà íà÷èíà:
+
+ C-x Çíàêîâî ðàçøèðÿâàíå. Ïîñëåäâàíî îò åäèí çíàê.
+ M-x Ðàçøèðÿâàíå ñ èìåíóâàíà êîìàíäà. Ïîñëåäâàíî îò äúëãî
+ èìå.
+
+Òåçè êîìàíäè ñà îáùî âçåòî ïîëåçíè, íî ïî-ìàëêî, îòêîëêîòî êîìàíäèòå,
+êîèòî äîñåãà ñòå íàó÷èëè. Âå÷å âèäÿõòå äâå îò òÿõ: êîìàíäèòå âúðõó
+ôàéëîâå C-x C-f çà íàìèðàíå (Find) è C-x C-s çà çàïàçâàíå (Save).
+Äðóã ïðèìåð å êîìàíäàòà çà êðàé íà Åìàêñ ñåñèÿòà -- òîâà å êîìàíäàòà
+C-x C-c. (Íå ñå áåçïîêîéòå, ÷å ìîæå äà èçãóáèòå âñè÷êè ïðîìåíè, êîèòî
+ñòå íàïðàâèëè; C-x C-c ïðåäëàãà äà çàïàçè âñåêè ïðîìåíåí ôàéë, ïðåäè
+äà ïðåìàõíå Åìàêñ.)
+
+C-z å êîìàíäàòà çà èçëèçàíå îò Åìàêñ *âðåìåííî* -- òàêà ÷å äà ìîæåòå
+äà ñå âúðíåòå êúì ñúùàòà Åìàêñ ñåñèÿ ïî-êúñíî.
+
+Íà ñèñòåìè, êîèòî ïîçâîëÿâàò òîâà, C-z "èçîñòàâÿ" (suspend) Åìàêñ,
+ò.å. âðúùà êúì îáâèâêàòà, íî íå ðàçðóøàâà Åìàêñ.  ïîâå÷åòî îáâèâêè
+ìîæåòå äà ïðîäúëæèòå Åìàêñ ñåñèÿòà ñ êîìàíäàòà "fg" èëè ñ "%emacs".
+
+Íà ñèñòåìè, êîèòî íå ïîçâîëÿâàò èçîñòàâÿíå, C-z ñúçäàâà íîâà
+ïîäîáâèâêà, êîÿòî âúðâè ïîä Åìàêñ, çà äà âè äàäå øàíñ äà ñòàðòèðàòå
+äðóãè ïðîãðàìè è äà ñå âúðíåòå êúì Åìàêñ ñëåä òîâà; òîâà íå å èñòèíñêî
+"èçëèçàíå" îò Åìàêñ.  òîçè ñëó÷àé êîìàíäàòà íà îáâèâêàòà "exit" å
+îáèêíîâåíèÿò íà÷èí äà ñå âúðíåòå îáðàòíî êúì Åìàêñ îò ïîäîáâèâêàòà.
+
+Ìîìåíòúò äà èçïîëçâàòå C-x C-c å, êîãàòî èñêàòå äà èçëåçåòå îò
+ñèñòåìàòà. Òîâà å è ïðàâèëíàòà êîìàíäà çà èçëèçàíå, êîãàòî Åìàêñ å
+èçâèêàí îò ïîùåíñêà ïðîãðàìà èëè äðóãè ñòðàíè÷íè ïðîãðàìè, òúé êàòî òå
+ìîæå è äà íå çíàÿò êàê äà ñå ñïðàâÿò ñ èçîñòàâÿíåòî íà Åìàêñ. Ïðè
+îáèêíîâåíè îáñòîÿòåëñòâà, îáà÷å, àêî íå ñòå òðúãíàëè äà èçëèçàòå îò
+ñèñòåìàòà, ïî-äîáðå å äà èçîñòàâèòå Åìàêñ ñ C-z, âìåñòî äà èçëèçàòå îò
+Åìàêñ.
+
+Èìà ìíîãî êîìàíäè C-x. Åòî ñïèñúê íà òåçè, êîèòî ñòå íàó÷èëè:
+
+ C-x C-f Íàìèðàíå íà ôàéë.
+ C-x C-s Çàïàçâàíå íà ôàéë.
+ C-x C-b Ñïèñúê íà áóôåðèòå.
+ C-x C-c Èçëèçàíå îò Åìàêñ.
+ C-x 1 Èçòðèâàíå íà âñè÷êè ïðîçîðöè îñâåí åäèí.
+ C-x u Îòìÿíà.
+
+Èìåíóâàíèòå ðàçøèðåíè êîìàíäè ñà êîìàíäè, êîèòî ñå èçïîëçâàò äàæå îùå
+ïî-ðÿäêî, èëè êîìàíäè, êîèòî ñå èçïîëçâàò ñàìî â îïðåäåëåíè ðåæèìè.
+Ïðèìåð å êîìàíäàòà replace-string, êîÿòî çàìåíÿ ãëîáàëíî åäèí íèç ñ
+äðóã. Êîãàòî âúâåäåòå M-x, Åìàêñ âè ïîäñêàçâà â äúíîòî íà åêðàíà ñ
+M-x è âèå òðÿáâà äà âúâåäåòå èìåòî íà êîìàíäàòà, â òîçè ñëó÷àé
+"replace-string". Ïðîñòî âúâåäåòå "repl s<TAB>" è Åìàêñ ùå çàâúðøè
+èìåòî. (<TAB> å êëàâèøúò Tab, îáèêíîâåíî íàìèðàù ñå íàä êëàâèøà
+CapsLock èëè êëàâèøà Shift áëèçî äî ëåâèÿ êðàé íà êëàâèàòóðàòà.)
+Çàâúðøåòå èìåòî íà êîìàíäàòà ñ <Return>.
+
+Êîìàíäàòà replace-string èçèñêâà äâà àðãóìåíòà -- íèçúò, êîéòî ùå áúäå
+çàìåíÿí, è íèçúò, êîéòî ùå ãî çàìåíè. Òðÿáâà äà çàâúðøèòå âúâåæäàíåòî
+íà âñåêè àðãóìåíò ñ <Return>.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî ïðàçíèÿ ðåä, äâà ðåäà íàäîëó ïîä òîçè.
+ Òîãàâà âúâåäåòå M-x repl s<Return>ïðîìåíÿ<Return>èçìåíÿ<Return>
+
+ Çàáåëåæåòå êàê òîçè ðåä ñå ïðîìåíÿ: âèå çàìåíèõòå äóìàòà
+ ï-ð-î-ì-å-í-ÿ ñ "èçìåíÿ", êúäåòî è äà ñå íàìèðà ñëåä íà÷àëíîòî
+ ìÿñòî íà êóðñîðà.
+
+ÇÀÁÅËÅÆÊÀ: Ïðåâêëþ÷âàíåòî êúì âúâåæäàíå íà êèðèëñêè áóêâà ñòàâà ñ C-\.
+
+
+* ÀÂÒÎÌÀÒÈ×ÍÎ ÇÀÏÀÇÂÀÍÅ
+-----------------------
+
+Êîãàòî ñòå íàïðàâèëè ïðîìåíè âúâ ôàéë, íî îùå íå ñòå ãî çàïàçèëè, òå
+ìîãàò äà áúäàò çàãóáåíè, àêî êîìïþòúðúò âíåçàïíî ñå èçêëþ÷è. Çà äà âè
+ïðåäïàçè îò òàêèâà ñèòóàöèè, Åìàêñ ïåðèîäè÷íî çàïàçâà "àâòîìàòè÷íî
+çàïàçâàí" ôàéë çà âñåêè ôàéë, êîéòî ðåäàêòèðàòå. Èìåòî íà àâòîìàòè÷íî
+çàïàçâàíèÿ ôàéë èìà # â íà÷àëîòî è â êðàÿ; íàïðèìåð, àêî âàøèÿò ôàéë å
+ñ èìå "hello.c", èìåòî íà íåãîâèÿ àâòîìàòè÷íî çàïàçâàí ôàéë ùå áúäå
+"#hello.c#". Êîãàòî çàïàçâàòå ôàéë ïî îáèêíîâåíèÿ íà÷èí, Åìàêñ
+èçòðèâà íåãîâèÿ àâòîìàòè÷íî çàïèñâàí ôàéë.
+
+Àêî êîìïþòúðúò çàâèñíå, ìîæå äà âúçñòàíîâèòå âàøàòà àâòîìàòè÷íî
+çàïàçâàíà ðåäàêöèÿ, êàòî íàìåðèòå ôàéëà êàêòî îáèêíîâåíî (ôàéëúò,
+êîéòî ñòå ðåäàêòèðàëè, íå àâòîìàòè÷íî çàïàçâàíèÿ) è ñëåä òîâà âúâåäåòå
+M-x recover file<Return>. Êîãàòî êîìàíäàòà èçèñêà ïîòâúðæäåíèå,
+âúâåäåòå yes<Return>, çà äà ïðîäúëæèòå è äà âúçñòàíîâèòå àâòîìàòè÷íî
+çàïàçâàíèòå äàííè.
+
+
+* ÅÕÎ ÎÁËÀÑÒÒÀ
+--------------
+
+Àêî Åìàêñ âèäè, ÷å âúâåæäàòå ìíîãîçíàêîâè êîìàíäè áàâíî, ùå âè ãè
+ïîêàæå â äúíîòî íà åêðàíà, â îáëàñò, íàðè÷àíà "åõî îáëàñò". Åõî
+îáëàñòòà îáõâàùà ïîñëåäíèÿ ðåä îò åêðàíà.
+
+
+* ÐÅÄ ÍÀ ÐÅÆÈÌÀ
+----------------
+
+Ðåäúò òî÷íî íàä åõî îáëàñòòà ñå íàðè÷à "ðåä íà ðåæèìà" (mode line).
+Òîé ïîêàçâà íåùî êàòî:
+
+-b:** TUTORIAL.bg (Fundamental)--L670--58%----------------
+
+Òîçè ðåä äàâà ïîëåçíà èíôîðìàöèÿ çà ñúñòîÿíèåòî íà Åìàêñ è òåêñòà,
+êîéòî ðåäàêòèðàòå.
+
+Âå÷å çíàåòå êàêâî îçíà÷àâà èìåòî íà ôàéëà -- òîâà å ôàéëúò, êîéòî ñòå
+íàìåðèëè. -NN%-- ïîêàçâà âàøàòà òåêóùà ïîçèöèÿ â òåêñòà; òîâà
+îçíà÷àâà, ÷å NN ïðîöåíòà îò òåêñòà å íàä âúðõà íà åêðàíà. Àêî
+íà÷àëîòî íà ôàéëà å íà åêðàíà, ùå ñå ïîêàçâà --Top-- (âðúõ) âìåñòî
+--00%--. Àêî êðàÿ íà ôàéëà å íà åêðàíà, ùå ñå ïîêàçâà --Bot-- (äúíî).
+Àêî ãëåäàòå òåêñò, êîéòî å òîëêîâà ìàëúê, ÷å ñå ïîêàçâà èçöÿëî íà
+åêðàíà, ðåäúò íà ðåæèìà ùå èçâåäå --All--.
+
+Çíàêúò L è öèôðèòå ïîêàçâàò ìÿñòîòî ïî äðóã íà÷èí: òîâà å íîìåðúò íà
+òåêóùèÿ ðåä íà òî÷êàòà.
+
+Çâåçäèòå áëèçî äî íà÷àëîòî îçíà÷àâàò, ÷å ñòå íàïðàâèëè ïðîìåíè â
+òåêñòà. Âåäíàãà ñëåä êàòî ïîñåòèòå èëè çàïàçèòå ôàéë, òàçè ÷àñò îò
+ðåäà íà ðåæèìà âå÷å íå ïîêàçâà çâåçäè, à ñàìî òèðåòà.
+
+×àñòòà îò ðåäà íà ðåæèìà âúòðå â ñêîáèòå å, çà äà âè ïîêàæå â êàêúâ
+ðåæèì íà ðåäàêòèðàíå ñå íàìèðàòå. Ïîäðàçáèðàùèÿò ñå ðåæèì å
+Fundamental (Îñíîâåí), êîéòî èçïîëçâàòå â ìîìåíòà. Òîâà å ïðèìåð çà
+"ãëàâåí ðåæèì" (major mode).
+
+Åìàêñ èìà ìíîãî ãëàâíè ðåæèìè. Íÿêîè îò òÿõ ñà ïðåäâèäåíè çà
+ðåäàêòèðàíå íà ðàçëè÷íè åçèöè è/èëè âèäîâå òåêñò, êàòî íàïðèìåð ðåæèì
+Ëèñï, ðåæèì Òåêñò è äðóãè. Âúâ âñåêè åäèí ìîìåíò îò âðåìå òî÷íî åäèí
+ãëàâåí ðåæèì å àêòèâåí è íåãîâîòî èìå ìîæå âèíàãè äà áúäå íàìåðåíî â
+ðåäà íà ðåæèìà, òî÷íî êàêòî "Fundamental" ñåãà.
+
+Âñåêè ãëàâåí ðåæèì ïðàâè íÿêîè êîìàíäè äà ñå äúðæàò ïî ðàçëè÷åí íà÷èí.
+Íàïðèìåð, èìà êîìàíäè çà ðåäàêòèðàíå íà êîìåíòàðè â ïðîãðàìè, è òúé
+êàòî âñåêè ïðîãðàìåí åçèê èìà ðàçëè÷íà èäåÿ çà òîâà êàê òðÿáâà äà
+èçãëåæäàò êîìåíòàðèòå, âñåêè ãëàâåí ðåæèì òðÿáâà äà âìúêâà êîìåíòàðè
+ïî ðàçëè÷åí íà÷èí. Âñåêè ãëàâåí ðåæèì å èìå íà ðàçøèðåíà êîìàíäà, ñ
+êîÿòî ïðåâêëþ÷âàòå êúì òîçè ðåæèì. Íàïðèìåð, M-x fundamental-mode å
+êîìàíäà çà ïðåâêëþ÷âàíå êúì ðåæèì Fundamental.
+
+Êîãàòî ðåäàêòèðàòå òåêñò íà åñòåñòâåí åçèê, êàòî òîçè ôàéë,
+íàé-âåðîÿòíî òðÿáâà äà èçïîëçâàòå ðåæèì Òåêñò (text).
+
+>> Âúâåäåòå M-x text mode<Return>.
+
+Íå ñå áåçïîêîéòå, íèêîÿ îò Åìàêñ êîìàíäèòå, êîèòî ñòå íàó÷èëè, íÿìà äà
+ñå ïðîìåíè ïî íÿêàêúâ ñúùåñòâåí íà÷èí. Íî ìîæå äà çàáåëåæèòå, ÷å M-f
+è M-b ñåãà âúçïðèåìàò àïîñòðîôèòå (') êàòî ÷àñò îò äóìèòå. Ïðåäè
+òîâà, â îñíîâíèÿ ðåæèì (Fundamental), M-f è M-b ñå âúçïðèåìàõà êàòî
+ðàçäåëèòåëè íà äóìè.
+
+Ãëàâíèòå ðåæèìè îáèêíîâåíî ïðàâÿò ìàëêè ïðîìåíè êàòî òàçè: ïîâå÷åòî
+êîìàíäè âúðøàò "ñúùàòà ðàáîòà" âúâ âñåêè ãëàâåí ðåæèì, íî ðàáîòÿò ïî
+ìàëêî ïî-ðàçëè÷åí íà÷èí.
+
+Çà äà âèäèòå äîêóìåíòàöèÿòà íà âàøèÿ òåêóù ãëàâåí ðåæèì, âúâåäåòå C-h
+m.
+
+>> Óïîòðåáåòå C-u C-v âåäíúæ èëè ïîâå÷å ïúòè, çà äà äîêàðàòå òîçè ðåä
+ áëèçî äî âúðõà íà åêðàíà.
+>> Âúâåäåòå C-h m, çà äà âèäèòå êàê òåêñòîâèÿò ðåæèì ñå ðàçëè÷àâà îò
+ îñíîâíèÿ ðåæèì.
+>> Âúâåäåòå C-x 1, çà äà ïðåìàõíåòå äîêóìåíòàöèÿòà îò åêðàíà.
+
+Ãëàâíèòå ðåæèìè ñå íàðè÷àò ãëàâíè, çàùîòî èìà è ìàëêè (âòîðîñòåïåííè)
+ðåæèìè (minor modes). Ìàëêèòå ðåæèìè íå ñà àëòåðíàòèâè íà ãëàâíèòå, à
+ïðîñòî ìàëêè ïðîìåíè êúì òÿõ. Âñåêè ìàëúê ðåæèì ìîæå äà áúäå âêëþ÷åí
+èëè èçêëþ÷åí ñàì çà ñåáå ñè, íåçàâèñèìî îò âñè÷êè äðóãè ìàëêè ðåæèìè
+è íåçàâèñèìî îò âàøèÿ ãëàâåí ðåæèì. Òàêà ÷å ìîæå äà íå èçïîëçâàòå
+ìàëêè ðåæèìè, äà èçïîëçâàòå åäèí ìàëúê ðåæèì, èëè äà èçïîëçâàòå
+íÿêàêâà êîìáèíàöèÿ îò íÿêîëêî ìàëêè ðåæèìà.
+
+Åäèí ãëàâåí ðåæèì, êîéòî å ìíîãî ïîëåçåí, îñîáåíî çà ðåäàêòèðàíå íà
+òåêñò íà åñòåñòâåí åçèê, å ðåæèìúò íà àâòîìàòè÷íî çàïúëâàíå (Auto Fill
+mode). Êîãàòî òîçè ðåæèì å âêëþ÷åí, Åìàêñ àâòîìàòè÷íî ðàçäåëÿ ðåäà
+ïðè ìÿñòîòî ìåæäó äóìèòå, êîãàòî âìúêâàòå òåêñò è íàïðàâèòå ðåä, êîéòî
+å òâúðäå äúëúã.
+
+Ìîæå äà âêëþ÷èòå ðåæèìà íà àâòîìàòè÷íî çàïúëâàíå, êàòî èçïúëíèòå M-x
+auto fill mode<Return>. Êîãàòî ðåæèìúò å âêëþ÷åí, ìîæå äà ãî
+èçêëþ÷èòå ñ M-x auto fill mode<Return>. Àêî ðåæèìúò å èçêëþ÷åí, òàçè
+êîìàíäà ãî âêëþ÷âà, à àêî å âêëþ÷åí, ãî èçêëþ÷âà. Êàçâàìå, ÷å
+êîìàíäàòà "îáðúùà ðåæèìà".
+
+>> Âúâåäåòå M-x auto fill mode<Return> ñåãà. Ñëåä òîâà âìúêíåòå ðåä
+ îò "asdf " îòíîâî è îòíîâî, äîêàòî íå âèäèòå, ÷å òåêñòúò ñå ðàçäåëÿ
+ íà äâà ðåäà. Òðÿáâà äà ñëàãàòå èíòåðâàëè ìåæäó äóìèòå, çàùîòî
+ àâòîìàòè÷íîòî çàïúëâàíå ðàçäåëÿ ðåäîâåòå ñàìî ïðè èíòåðâàëèòå.
+
+Ãðàíèöàòà îáèêíîâåíî å çàäàäåíà íà 70 çíàêà, íî ìîæåòå äà ÿ ïðîìåíèòå
+ñ êîìàíäàòà C-x f. Òðÿáâà äà çàäàâàòå òàçè ãðàíèöà êàòî ÷èñëîâ
+àðãóìåíò íà êîìàíäàòà.
+
+>> Âúâåäåòå C-x f ñ àðãóìåíò 20. (C-u 2 0 C-x f).
+ Ñåãà âúâåäåòå íÿêàêúâ òåêñò è âèæòå êàê Åìàêñ çàïúëâà ðåäîâåòå ñ ïî
+ íå ïîâå÷å îò 20 çíàêà. Ïîñëå âúðíåòå îáðàòíî ãðàíèöàòà íà 70,
+ èçïîëçâàéêè C-x f îòíîâî.
+
+Àêî íàïðàâèòå ïðîìåíè â ñðåäàòà íà àáçàö, ðåæèìúò íà àâòîìàòè÷íî
+çàïúëâàíå íÿìà äà ãî çàïúëíè íàíîâî çà âàñ.
+Çà äà çàïúëíèòå íàíîâî àáçàö, âúâåæäàéòå M-q (META-q), äîêàòî êóðñîðúò
+å âúòðå â àáçàöà.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà âúòðå â ïðåäèøíèÿ àáçàö è âúâåäåòå M-q.
+
+
+* ÒÚÐÑÅÍÅ
+---------
+
+Åìàêñ ìîæå äà èçâúðøâà òúðñåíèÿ íà íèçîâå (òîâà ñà ïîñëåäîâàòåëíîñòè
+îò çíàöè èëè äóìè) èëè íàïðåä â òåêñòà, èëè íàçàä â íåãî. Òúðñåíåòî
+íà íèç å ïðèäâèæâàùà êóðñîðà êîìàíäà; òÿ ïðåìåñòâà êóðñîðà íà
+ñëåäâàùîòî ìÿñòî, êúäåòî ñå ñðåùà íèçúò.
+
+Êîìàíäàòà çà òúðñåíå íà Åìàêñ ñå ðàçëè÷àâà îò êîìàíäàòà çà òúðñåíå íà
+ïîâå÷åòî ðåäàêòîðè ïî òîâà, ÷å òÿ å "ïîñòúïêîâà". Òîâà îçíà÷àâà, ÷å
+òúðñåíåòî ñå èçâúðøâà îùå äîêàòî âúâåæäàòå òåêñòà, êîéòî òúðñèòå.
+
+Êîìàíäàòà çà çàïî÷âàíå íà òúðñåíå å C-s çà òúðñåíå íàïðåä, è C-r çà
+òúðñåíå íàçàä. ÍÎ ÏÎ×ÀÊÀÉÒÅ! Íå ãè ïðîáâàéòå ñåãà.
+
+Êîãàòî âúâåäåòå C-s, ùå çàáåëåæèòå, ÷å íèçúò "I-search" ñå ïîÿâÿâà
+êàòî ïîäñêàçêà â åõî îáëàñòòà. Òîâà âè êàçâà, ÷å Åìàêñ å â òîâà,
+êîåòî ñå íàðè÷à ïîñòúïêîâî òúðñåíå, ÷àêàéêè âè äà âúâåæäàòå òåêñòà,
+êîéòî èñêàòå äà òúðñèòå. <Return> ïðèêëþ÷âà òúðñåíåòî.
+
+>> Ñåãà âúâåäåòå C-s, çà äà çàïî÷íåòå òúðñåíåòî. ÁÀÂÍÎ, áóêâà ïî
+ áóêâà, âúâåäåòå äóìàòà "òúðñåíå", èç÷àêâàéêè ñëåä âúâåæäàíåòî íà
+ âñåêè çíàê, çà äà ìîæå äà çàáåëåæèòå êàêâî ñòàâà ñ êóðñîðà. Ñåãà
+ èçâúðøèõòå òúðñåíå íà "òúðñåíå" âåäíúæ.
+>> Âúâåäåòå îòíîâî C-s, çà äà òúðñèòå äðóãî ñúâïàäåíèå ñ "òúðñåíå".
+>> Ñåãà âúâåäåòå <Delback> òðè ïúòè è âèæòå êàê ñå ïðèäâèæâà êóðñîðà.
+>> Âúâåäåòå <Return>, çà äà ïðåêðàòèòå òúðñåíåòî.
+
+Çàáåëÿçàõòå ëè êàêâî ñòàíà? Åìàêñ, êîãàòî òúðñè ïîñòúïêîâî, ñå îïèòâà
+äà íàìåðè ñëåäâàùîòî ñúâïàäåíèå íà íèçà, êîéòî ñå âúâåæäà. Çà äà
+îòèäåòå íà ñëåäâàùîòî ñúâïàäåíèå íà "òúðñíå", ïðîñòî îòíîâî âúâåäåòå
+C-s. Àêî íÿìà òàêîâà ñúâïàäåíèå, Åìàêñ áèáèïâà è âè êàçâà, ÷å
+òúðñåíåòî å "ïðîâàëåíî" (failing). C-g ñúùî ïðåêðàòÿâà òúðñåíåòî.
+
+ÇÀÁÅËÅÆÊÀ: Íà íÿêîè ñèñòåìè âúâåæäàíåòî íà C-s ùå çàìðàçè åêðàíà è âèå
+íÿìà äà ìîæå äà âèäèòå ïîâå÷å ðåàêöèÿ îò Åìàêñ. Òîâà ïîêàçâà, ÷å
+"ñïîñîáíîñò" íà îïåðàöèîííàòà ñèñòåìà, íàðå÷åíà "óïðàâëåíèå íà ïîòîêà"
+(flow control), å ïðèõâàíàëà C-s è íå ãî ïðîïóñêà äî Åìàêñ. Çà äà
+ðàçìðàçèòå åêðàíà, âúâåäåòå C-q. Òîãàâà âèæòå ñåêöèÿòà "Ñïîíòàííî
+âêëþ÷âàíå íà ïîñòúïêîâîòî òúðñåíå" (Spontaneous Entry to Incremental
+Search) â ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ çà ñúâåò êàê äà ñå ñïðàâèòå ñ òàçè
+"ñïîñîáíîñò".
+
+Àêî ñòå â ñðåäàòà íà ïîñòúïêîâî òúðñåíå è âúâåäåòå <Delback>, ùå
+çàáåëåæèòå, ÷å ïîñëåäíèÿò çíàê â òúðñåíèÿ íèç ñå èçòðèâà è òúðñåíåòî
+ñå âðúùà êúì ïîñëåäíîòî ìÿñòî íà òúðñåíå. Íàïðèìåð, ïðåäïîëîæåòå, ÷å
+ñòå âúâåëè "ò", çà äà íàìåðèòå ïúðâîòî ñúâïàäåíèå ñ "ò". Ñåãà, àêî
+âúâåäåòå "ú", êóðñîðúò ùå ñå ïðèäâèæè êúì ïúðâîòî ñúâïàäåíèå íà "òú".
+Ñåãà âúâåäåòå <Delback>. Òîâà èçòðèâà çíàêà "ú" îò íèçà çà òúðñåíå è
+êóðñîðúò ñå ïðåìåñòâà íàçàä, äî ïúðâîòî ñúâïàäåíèå ñ "ò".
+
+Àêî ñòå â ñðåäàòà íà òúðñåíå è âúâåäåòå êîíòðîëåí èëè ìåòà çíàê (ñ
+íÿêîëêî èçêëþ÷åíèÿ -- çíàöèòå, êîèòî ñà ñïåöèàëíè ïî âðåìå íà òúðñåíå,
+êàòî C-s è C-r), òúðñåíåòî ñå ïðåêðàòÿâà.
+
+C-s çàïî÷âà òúðñåíå, êîåòî ãëåäà çà ñúâïàäåíèå ñ íèçà, äàäåí çà
+òúðñåíå ÑËÅÄ òåêóùîòî ìÿñòî íà êóðñîðà. Àêî èñêàòå äà òúðñèòå íåùî
+ïî-ðàííî îò òåêñòà, âìåñòî òîâà âúâåäåòå C-r. Âñè÷êî, êîåòî êàçàõìå
+çà C-s, âàæè è çà C-r, îñâåí ÷å ïîñîêàòà íà òúðñåíå å îáúðíàòà.
+
+
+* ÌÍÎÆÅÑÒÂÎ ÏÐÎÇÎÐÖÈ
+----------------
+
+Åäíà îò ïðèâëåêàòåëíèòå ñïîñîáíîñòè íà Åìàêñ å òàçè, ÷å ìîæå äà
+ãëåäàòå ïîâå÷å îò åäèí ïðîçîðåö íà åêðàíà â äàäåí ìîìåíò îò âðåìå.
+
+>> Ïðèäâèæåòå êóðñîðà äî òîçè ðåä è âúâåäåòå C-u 0 C-l (òîâà å
+ CONTROL-L, íå CONTROL-1).
+
+>> Ñåãà âúâåäåòå C-x 2, êîåòî ùå ðàçäåëè åêðàíà íà äâà îòäåëíè
+ ïðîçîðåöà. Äâàòà ïðîçîðåöà ïîêàçâàò òîâà âúâåäåíèå. Êóðñîðúò
+ îñòàâà íà ïî-ãîðíèÿ ïðîçîðåö.
+
+>> Âúâåäåòå C-M-v, çà äà ñêðîëèðàòå äîëíèÿ ïðîçîðåö. (Àêî íÿìàòå
+ èñòèíñêè êëàâèø META, âúâåäåòå ESC C-v.)
+
+>> Âúâåäåòå C-x o ("o" îò "other" -- "äðóã"), çà äà ïðèäâèæèòå
+ êóðñîðà â äîëíèÿ ïðîçîðåö.
+>> Èçïîëçâàéòå C-v è M-v â äîëíèÿ ïðîçîðåö, çà äà ãî ñêðîëèðàòå.
+ Ïðîäúëæåòå ÷åòåíåòî íà òåçè íàñîêè îò âúâåäåíèåòî â ãîðíèÿ
+ ïðîçîðåö.
+
+>> Âúâåäåòå C-x o îòíîâî, çà äà ïðèäâèæèòå êóðñîðà îòíîâî â ãîðíèÿ
+ ïðîçîðåö. Êóðñîðúò â ãîðíèÿ ïðîçîðåö å òî÷íî òàì, êúäåòî å áèë
+ ïðåäè.
+
+Ìîæå äà ïðîäúëæèòå äà èçïîëçâàòå C-x o, çà äà ïðåâêëþ÷âàòå ìåæäó
+ïðîçîðöèòå. Âñåêè ïðîçîðåö èìà ñîáñòâåíî ìÿñòî íà êóðñîðà, íî ñàìî
+åäèí ïðîçîðåö ïîêàçâà êóðñîð. Âñè÷êè îáèêíîâåíè êîìàíäè çà
+ðåäàêòèðàíå ñå ïðèëàãàò â ïðîçîðåöà, â êîéòî å êóðñîðúò. Íèå íàðè÷àìå
+òîçè ïðîçîðåö "òåêóù ïðîçîðåö".
+
+Êîìàíäàòà C-M-v å ìíîãî ïîëåçíà, êîãàòî ðåäàêòèðàòå òåêñò â åäèí
+ïðîçîðåö è èçïîëçâàòå äðóãèÿ ïðîçîðåö ïðîñòî çà ñïðàâêà. Ìîæå äà
+äúðæèòå êóðñîðà âèíàãè â ïðîçîðåöà, êúäåòî ðåäàêòèðàòå, è äà
+íàïðåäâàòå ïîñëåäîâàòåëíî â äðóãèÿ ïðîçîðåö ÷ðåç C-M-v.
+
+C-M-v å ïðèìåð çà çíàê CONTROL-META. Àêî èìàòå èñòèíñêè êëàâèø META,
+ìîæå äà âúâåæäàòå C-M-v, çàäúðæàéêè åäíîâðåìåííî CONTROL è META,
+äîêàòî âúâåæäàòå v. Íÿìà çíà÷åíèå äàëè CONTROL èëè META "å íàòèñíàò
+ïúðâè", çàùîòî è äâàòà êëàâèøà äåéñòâàò, ìîäèôèöèðàéêè çíàêà, êîéòî
+ñòå âúâåëè.
+
+Àêî íÿìàòå èñòèíñêè êëàâèø META è èçïîëçâàòå ESC âìåñòî òîâà, ðåäúò
+èìà çíà÷åíèå: òðÿáâà äà âúâåæäàòå ESC, ïîñëåäâàí îò CONTROL-v, çàùîòî
+CONTROL-ESC v íÿìà äà ðàáîòè. Òîâà å òàêà, çàùîòî ESC å ñîáñòâåí
+çíàê, à íå ìîäèôèêàòîð.
+
+>> Âúâåäåòå C-x 1 (â ãîðíèÿ ïðîçîðåö), çà äà ìàõíåòå äîëíèÿ ïðîçîðåö.
+
+(Àêî ñòå âúâåëè C-x 1 â äîëíèÿ ïðîçîðåö, òîâà ùå ìàõíå ãîðíèÿ.
+Ìèñëåòå çà òàçè êîìàíäà êàòî "Çàäðúæ òî÷íî åäèí ïðîçîðåö -- òîçè, â
+êîéòî ñúì ñåãà".)
+
+Íÿìà íóæäà äà èçâåæäàòå åäèí è ñúùè áóôåð â äâàòà ïðîçîðåöà. Àêî
+èçïîëçâàòå C-x C-f, çà äà íàìåðèòå ôàéë â åäèíèÿ ïðîçîðåö, äðóãèÿò
+ïðîçîðåö íå ñå ïðîìåíÿ. Ìîæå äà íàìèðàòå ôàéë âúâ âñåêè ïðîçîðåö,
+íåçàâèñèìî îò òîâà êàêâî èìà â äðóãèòå ïðîçîðöè.
+
+Åòî îùå åäèí íà÷èí äà èçïîëçâàòå äâà ïðîçîðåöà, çà äà ïîêàæåòå äâå
+ðàçëè÷íè íåùà:
+
+>> Âúâåäåòå C-x 4 C-f, ïîñëåäâàíî îò èìåòî íà åäèí îò âàøèòå ôàéëîâå.
+ Çàâúðøåòå ñ <Return>. Âèæòå êàê òîçè ôàéë ñå ïîÿâÿâà â äîëíèÿ
+ ïðîçîðåö. Êóðñîðúò ñúùî îòèâà òàì.
+
+>> Âúâåäåòå C-x o, çà äà ñå âúðíåòå â ãîðíèÿ ïðîçîðåö, è C-x 1, çà äà
+ èçòðèåòå äîëíèÿ.
+
+
+* ÂËÎÆÅÍÈ ÍÈÂÀ ÍÀ ÐÅÄÀÊÒÈÐÀÍÅ
+-----------------------------
+
+Ïîíÿêîãà ùå ñå îçîâåòå â òîâà, êîåòî ñå íàðè÷à "âëîæåíî íèâî íà
+ðåäàêòèðàíå" (recursive editing level). Òîâà ñå îòáåëÿçâà îò
+êâàäðàòíè ñêîáè â ðåäà íà ðåæèìà, êîèòî îãðàæäàò ñêîáèòå îêîëî èìåòî
+íà ãëàâíèÿ ðåæèì. Íàïðèìåð, ìîæå äà âèäèòå [(Fundamental)] âìåñòî
+(Fundamental).
+
+Çà äà ñå ìàõíåòå îò âëîæåíîòî íèâî íà ðåäàêòèðàíå, âúâåäåòå ESC ESC
+ESC. Òîâà å îáùà êîìàíäà çà "èçëèçàíå". Ìîæå è äà ÿ èçïîëçâàòå çà
+ìàõàíå (ñêðèâàíå) íà äîïúëíèòåëíè ïðîçîðöè, êàêòî è çà äà ñå ìàõíåòå
+îò ìèíèáóôåðà.
+
+>> Âúâåäåòå M-x, çà äà âëåçåòå â ìèíèáóôåð; òîãàâà âúâåäåòå ESC ESC
+ ESC, çà äà èçëåçåòå.
+
+Íå ìîæåòå äà èçïîëçâàòå C-g, çà äà èçëåçåòå îò âëîæåíî íèâî íà
+ðåäàêòèðàíå. Òîâà å òàêà, çàùîòî C-g ñå èçïîëçâà çà ïðåêðàòÿâàíå íà
+êîìàíäè è àðãóìåíòè ÂÚÒÐÅ âúâ âëîæåíî íèâî íà ðåäàêòèðàíå.
+
+
+* ÏÎËÓ×ÀÂÀÍÅ ÍÀ ÄÎÏÚËÍÈÒÅËÍÀ ÏÎÌÎÙ
+----------------------------------
+
+ òîâà âúâåäåíèå ñå îïèòàõìå äà îñèãóðèì äîñòàòú÷íî èíôîðìàöèÿ, çà äà
+çàïî÷íåòå äà èçïîëçâàòå Åìàêñ. Èìà òîëêîâà ìíîãî îùå â Åìàêñ, ÷å íå å
+âúçìîæíî òî äà áúäå îáÿñíåíî âñè÷êîòî òóê. Îáà÷å ìîæå äà ïîèñêàòå äà
+íàó÷èòå ïîâå÷å çà Åìàêñ, òúé êàòî òîé ïðèòåæàâà îùå ìíîãî ïîëåçíè
+ñïîñîáíîñòè. Åìàêñ èìà êîìàíäè çà ÷åòåíå íà äîêóìåíòàöèÿòà íà Åìàêñ
+êîìàíäèòå. Òåçè "ïîìîùíè" êîìàíäè âñè÷êè çàïî÷âàò ñúñ çíàêà
+CONTROL-h, êîéòî ñå íàðè÷à "çíàêúò çà ïîìîù".
+
+Çà äà èçïîëçâàòå âúçìîæíîñòèòå íà òàçè ïîìîù, âúâåäåòå çíàêà C-h è
+ñëåä òîâà çíàêà, êàçâàù êàêúâ âèä ïîìîù èñêàòå. Àêî ÍÀÈÑÒÈÍÀ ñòå ñå
+èçãóáèëè, âúâåäåòå C-h ? è Åìàêñ ùå âè êàæå ñ êàêâî ìîæå äà âè
+ïîìîãíå. Àêî ñòå âúâåëè C-h è ðåøèòå, ÷å íå ñå íóæäàåòå îò ïîìîù,
+ïðîñòî âúâåäåòå C-g, çà äà ÿ ïðåêðàòèòå.
+
+(Íÿêîè êîìïþòðè ïðîìåíÿò çíà÷åíèåòî íà çíàêà C-h. Òå íàèñòèíà íå
+òðÿáâà äà ïðàâÿò òîâà êàòî ñëÿïà ìÿðêà çà âñè÷êè ïîòðåáèòåëè, òàêà ÷å
+èìàòå îñíîâàíèå äà ñå îïëà÷åòå íà ñèñòåìíèÿ àäìèíèñòðàòîð. Ìåæäó
+äðóãîòî, àêî C-h íå èçâåæäà ñúîáùåíèå çà ïîìîù â äúíîòî íà åêðàíà,
+îïèòàéòå êëàâèøà F1 èëè M-x help <Return> âìåñòî òîâà.)
+
+Íàé-îñíîâíîòî ïîìîùíî ñðåäñòâî å C-h c. Âúâåäåòå C-h, çíàêà c è
+êîìàíäåí çíàê èëè ïîñëåäîâàòåëíîñò îò çíàöè, îáðàçóâàùè êîìàíäà;
+òîãàâà Åìàêñ ùå èçâåäå ìíîãî êðàòêî îïèñàíèå íà êîìàíäàòà.
+
+>> Type C-h c C-p.
+
+Èçâåäåíîòî îïèñàíèå òðÿáâà äà áúäå íåùî êàòî
+
+ C-p runs the command previous-line
+ (C-p èçïúëíÿâà êîìàíäàòà ïðåäèøåí-ðåä)
+
+Òîâà âè êàçâà "èìåòî íà ôóíêöèÿòà". Èìåíàòà íà ôóíêöèèòå ñå èçïîëçâàò
+íàé-âå÷å çà íàñòðîéâàíå è ðàçøèðÿâàíå íà Åìàêñ. Íî òúé êàòî èìåíàòà
+íà ôóíêöèèòå ñà èçáðàíè òàêà, ÷å äà ïîêàçâàò êàêâî ïðàâè êîìàíäàòà, òå
+ìîãàò äà ñëóæàò è çà ìíîãî êðàòêà äîêóìåíòàöèÿ -- äîñòàòú÷íà, çà äà âè
+ïðèïîìíè êîìàíäè, êîèòî âå÷å ñòå ó÷èëè.
+
+Ìíîãîçíàêîâè êîìàíäè, êàòî C-x C-s è (àêî íÿìàòå êëàâèø META èëè EDIT
+èëè ALT) <ESC>v, ñúùî ñà ïîçâîëåíè ñëåä C-h c.
+
+Çà äà ïîëó÷èòå îùå èíôîðìàöèÿ çà êîìàíäà, èçïîëçâàéòå C-h k âìåñòî C-h
+c.
+
+>> Âúâåäåòå C-h k C-p.
+
+Òîâà èçâåæäà äîêóìåíòàöèÿòà íà ôóíêöèÿòà, êàêòî è íåéíîòî èìå, â
+îòäåëåí Åìàêñ ïðîçîðåö. Êîãàòî ÿ ïðî÷åòåòå, âúâåäåòå C-x 1, çà äà
+ìàõíåòå ïîìîùíèÿ òåêñò. Íå å íóæíî äà ïðàâèòå òîâà òî÷íî ñåãà. Ìîæå
+äà ðåäàêòèðàòå, äîêàòî ñå îáðúùàòå êúì ïîìîùíèÿ òåêñò çà ñïðàâêà, è
+ñëåä òîâà äà âúâåäåòå C-x 1.
+
+Åòî îùå íÿêîëêî ïîëåçíè C-h âúçìîæíîñòè:
+
+ C-h f Îïèñâà ôóíêöèÿ. Òðÿáâà äà âúâåäåòå èìåòî íà
+ ôóíêöèÿòà.
+
+>> Îïèòàéòå ñ âúâåæäàíå íà C-h f previous-line<Return>.
+ Òîâà èçâåæäà öÿëàòà èíôîðìàöèÿ, êîÿòî Åìàêñ çíàå çà ôóíêöèÿòà,
+ êîÿòî îñúùåñòâÿâà êîìàíäàòà C-p.
+
+Ïîäîáíà êîìàíäà, C-h v, èçâåæäà äîêóìåíòàöèÿòà íà ïðîìåíëèâèòå, êîèòî
+ìîæå äà ïðîìåíÿòå, çà äà íàñòðîéâàòå ïîâåäåíèåòî íà Åìàêñ. Òðÿáâà äà
+âúâåäåòå èìåòî íà ïðîìåíëèâàòà, êîãàòî Åìàêñ âè ïîäñêàæå òîâà.
+
+ C-h a Êîìàíäà Àïðîïîñ. Âúâåäåòå êëþ÷îâà äóìà è Åìàêñ ùå
+ ïîêàæå ñïèñúê íà âñè÷êè êîìàíäè, ÷èåòî èìå ñúäúðæà
+ òàçè êëþ÷îâà äóìà. Òåçè êîìàíäè ìîãàò âñè÷êè äà áúäàò
+ èçâèêàíè ÷ðåç META-x. Çà íÿêîè êîìàíäè êîìàíäàòà
+ Àïðîïîñ ùå èçâåäå äîïúëíèòåëíî åäíîçíàêîâà èëè
+ äâóçíàêîâà ïîñëåäîâàòåëíîñò îò êëàâèøè, êîÿòî ïóñêà
+ ñúùàòà êîìàíäà.
+
+>> Âúâåäåòå C-h a file<Return>.
+
+Òîâà èçâåæäà â äðóã ïðîçîðåö ñïèñúê íà âñè÷êè M-x êîìàíäè, êîèòî
+ñúäúðæàò "file" â òÿõíîòî èìå. Ùå âèäèòå çíàêîâè êîìàíäè êàòî C-x
+C-f, èçáðîåíè èçìåæäó ñúîòâåòíèòå èìåíà íà êîìàíäè, êàòî find-file.
+
+>> Âúâåäåòå C-M-v, çà äà ñêðîëèðàòå ïîìîùíèÿ ïðîçîðåö. Íàïðàâåòå ãî
+ íÿêîëêî ïúòè.
+
+>> Âúâåäåòå C-x 1, çà äà èçòðèåòå ïîìîùíèÿ ïðîçîðåö.
+
+ C-h i ×åòåíå íà ðúêîâîäñòâà (Info). Òàçè êîìàíäà âè ïðàùà â
+ ñïåöèàëåí áóôåð, íàðè÷àí "*info*", êúäåòî ìîæå äà
+ ÷åòåòå ðúêîâîäñòâàòà íà èíñòàëèðàíèòå âúâ âàøàòà
+ ñèñòåìà ïàêåòè. Âúâåäåòå m emacs <Return>, çà äà
+ ÷åòåòå ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ. Àêî íèêîãà ïðåäè òîâà
+ íå ñòå èçïîëçâàëè Info, âúâåäåòå ? è Åìàêñ ùå âêëþ÷è
+ âúâåäåíèå âúâ âúçìîæíîñòèòå íà ðåæèìà Èíôî. Âåäíúæ
+ ñëåä êàòî ñòå ïðåìèíàëè òîâà âúâåäåíèå, òðÿáâà äà ñå
+ êîíñóëòèðàòå ñ Åìàêñ Èíôî ðúêîâîäñòâîòî êàòî âàøà
+ îñíîâíà äîêóìåíòàöèÿ.
+
+
+* ÎÙÅ ÂÚÇÌÎÆÍÎÑÒÈ
+-----------------
+
+Ìîæå äà íàó÷èòå ïîâå÷å çà Åìàêñ ñ ÷åòåíå íà íåãîâîòî ðúêîâîäñòâî, èëè
+êàòî êíèãà, èëè â Èíôî (èçïîëçâàéòå ìåíþòî ïîìîù (Help) èëè âúâåäåòå
+F10 h r). Äâå âúçìîæíîñòè, êîèòî ìîæå äà æåëàåòå â íà÷àëîòî, ñà
+äîâúðøâàíå (completion), êîåòî ñïåñòÿâà ïèñàíå, è dired, êîéòî
+îïðîñòÿâà áîðàâåíåòî ñ ôàéëîâå.
+
+Äîâúðøâàíåòî å íà÷èí äà èçáÿãâàòå íåíóæíî ïèñàíå. Íàïðèìåð, àêî
+èñêàòå äà ïðåâêëþ÷èòå êúì áóôåðà *Messages*, ìîæå äà âúâåäåòå C-x b
+*M<Tab> è Åìàêñ ùå çàïúëíè îñòàíàëàòà ÷àñò îò èìåòî íà áóôåðà,
+äîêîëêîòî ìîæå äà ñå îïðåäåëè îò òîâà, êîåòî ñòå âúâåëè. Äîâúðøâàíåòî
+å îïèñàíî â Èíôî-ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ â ñòðàíèöàòà "Äîâúðøâàíå"
+("Completion").
+
+Dired âè ïîçâîëÿâà äà ãëåäàòå ñïèñúêà îò ôàéëîâå â äèðåêòîðèÿ (è êàòî
+âúçìîæíîñò: íåéíèòå ïîääèðåêòîðèè), äà ñå ïðèäâèæâàòå â òîçè ñïèñúê,
+äà ïîñåùàâàòå, ïðåèìåíóâàòå, èçòðèâàòå è èçîáùî äåéñòâàòå âúðõó
+ôàéëîâåòå. Dired å îïèñàí â Èíôî-ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ â ñòðàíèöàòà
+"Dired".
+
+Ðúêîâîäñòâîòî íà Åìàêñ îïèñâà îùå ìíîãî äðóãè âúçìîæíîñòè íà
+ðåäàêòîðà.
+
+
+* ÇÀÊËÞ×ÅÍÈÅ
+------------
+
+Çàïîìíåòå: çà äà èçëåçåòå áåçâúçâðàòíî îò Åìàêñ, èçïîëçâàéòå C-x C-c.
+Çà äà èçëåçåòå âðåìåííî â îáâèâêà, òàêà ÷å äà ñå âúðíåòå â Åìàêñ
+ïî-êúñíî, èçïîëçâàéòå C-z.
+
+Òîâà âúâåäåíèå å ïðåäâèäåíî äà áúäå ðàçáèðàåìî çà âñè÷êè íîâè
+ïîòðåáèòåëè, òàêà ÷å àêî íàìèðàòå íåùî íåÿñíî, íå ñå ñàìîîáâèíÿâàéòå
+-- îïëà÷åòå ñå!
+
+
+* ÊÎÏÈÐÀÍÅ
+----------
+
+Òîâà âúâåäåíèå ïðîèçëèçà îò äúëãà ïîðåäèöà âúâåäåíèÿ â Åìàêñ,
+çàïî÷âàéêè îò åäíî, íàïèñàíî îò Ñòþúðò Êðàêðàôò çà íà÷àëíèÿ Åìàêñ.
+
+Òàçè âåðñèÿ íà âúâåäåíèåòî, êàêòî è ÃÍÓ Åìàêñ, å çàùèòåíà ñ àâòîðñêè
+ïðàâà è èäâà ñ ðàçðåøåíèå äà ðàçïðîñòðàíÿâàòå êîïèÿ ïðè ñëåäíèòå
+óñëîâèÿ:
+
+This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and
+comes with permission to distribute copies on certain conditions:
+
+Copyright (C) 1985, 1996, 1998, 2001, 2002, 2003, 2004,
+ 2005, 2006, 2007 Free Software Foundation, Inc.
+
+ Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim copies
+ of this document as received, in any medium, provided that the
+ copyright notice and permission notice are preserved,
+ and that the distributor grants the recipient permission
+ for further redistribution as permitted by this notice.
+
+ Permission is granted to distribute modified versions
+ of this document, or of portions of it,
+ under the above conditions, provided also that they
+ carry prominent notices stating who last altered them.
+
+Óñëîâèÿòà çà êîïèðàíå íà ñàìèÿ Åìàêñ ñà ïî-ñëîæíè, íî â ñúùèÿ äóõ.
+Ìîëÿ, ïðî÷åòåòå ôàéëà COPYING è òîãàâà äàâàéòå êîïèÿ íà ÃÍÓ Åìàêñ íà
+ñâîè ïðèÿòåëè. Ïîìîãíåòå äà ñïðåì çàòâîðåíîñòòà íà ïðîãðàìèòå
+("ïðèòåæàíèåòî"), êàòî èçïîëçâàìå, ïèøåì è ñïîäåëÿìå ñâîáîäåí ñîôòóåð!
+
+Ïðåâîäúò íà áúëãàðñêè å èçâúðøåí îò Îãíÿí Êóëåâ
+<address@hidden>.
+
+;;; Local Variables:
+;;; coding: windows-1251
+;;; End:
+;;; arch-tag: 70cf6ad7-c2e4-41fe-8199-74aa52683b0e